083. Намоздаги қироат

عَنْ جُبَيْرِ بْنِ مُطْعِمٍ رَضِيَ اللّهُ عَنْهُ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقْرَأُ بِالطُّورِ فِي الْمَغْرِبِ (متفق عليه).

Муттафақун алайҳ бўлган ҳадисда Жубайр ибн Мутъим розияллоҳу анҳу шундай дейди: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам шом намозида “Тур” сурасини ўқиётганларини эшитдим.

عَنْ جَابِرٍ رَضِيَ اللّهُ عَنْهُ قَالَ كَانَ مُعَاذٌ يُصَلِّي مَعَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ثُمَّ يَأْتِي فَيَؤُمُّ قَوْمَهُ فَصَلَّى لَيْلَةً مَعَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الْعِشَاءَ ثُمَّ أَتَى قَوْمَهُ فَأَمَّهُمْ فَافْتَتَحَ بِسُورَةِ الْبَقَرَةِ فَانْحَرَفَ رَجُلٌ فَسَلَّمَ ثُمَّ صَلَّى وَحْدَهُ وَانْصَرَفَ فَقَالُوا لَهُ أَنَافَقْتَ يَا فُلانُ قَالَ لا وَاللَّهِ وَلآتِيَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَلأخْبِرَنَّهُ فَأَتَى رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّا أَصْحَابُ نَوَاضِحَ نَعْمَلُ بِالنَّهَارِ وَإِنَّ مُعَاذًا صَلَّى مَعَكَ الْعِشَاءَ ثُمَّ أَتَى فَافْتَتَحَ بِسُورَةِ الْبَقَرَةِ فَأَقْبَلَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَلَى مُعَاذٍ فَقَالَ: «يَا مُعَاذُ أَفَتَّانٌ أَنْتَ اقْرَأْ وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا وَالضُّحَى وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَى وَسَبِّحْ اسْمَ رَبِّكَ الأَعْلَى» (رواه مسلم).

Имом Муслим ривоят қилган ҳадисда Жобир розияллоҳу анҳу шундай дейди: Муоз розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам билан бирга намоз ўқир, сўнг келиб қавмига имом бўлар эди. Бир кеча Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам билан хуфтонни ўқиди, сўнг қавмига келиб намозга ўтди ва “Бақара” сурасини бошлади. Шунда бир киши салом бериб намоздан чиқди ва ўзи ёлғиз ўқиб, чиқиб кетди. Қавм унга: «Эй фалончи, мунофиқ бўлдингми?!» деди. У: «Аллоҳга қасамки «Йўқ», мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ҳузурларига бориб, бўлган воқеани айтиб бераман», деди. Кейин Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳузурларига келиб: «Ё Расулаллоҳ, биз деҳқонмиз, куни билан ишлаймиз. Муоз сиз билан хуфтон намозини ўқиб келди, сўнг бизга имом бўлиб “Бақара” сурасини ўқиди», деди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам Муозга қараб: «Эй Муоз, сен бездирувчимисан?! “Ваш шамси ва зуҳаҳа”, “Ваз-зуҳа”, “Вал-лайли иза яғша” ва “Саббиҳисма роббикал аъла” сураларини ўқисанг бўлмайди?!» дедилар.

عَنْ عَدِيٍّ قَالَ سَمِعْتُ الْبَرَاءَ يُحَدِّثُ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ كَانَ فِي سَفَرٍ فَصَلَّى الْعِشَاءَ الآخِرَةَ فَقَرَأَ فِي إِحْدَى الرَّكْعَتَيْنِ وَالتِّينِ وَالزَّيْتُونِ (متفق عليه).

Муттафақун алайҳ бўлган ҳадисда Баро ибн Озиб розияллоҳу анҳу шундай дейди: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам сафарда эканларида хуфтон намозини ўқиб, икки ракъатнинг бирида “Ваттийни ваз зайтун” сурасини ўқидилар.

Шарҳ:

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг намоздаги қироатлари ҳар хил бўлар эди. Шом намозида қисқа суралардан гоҳида эса узун суралардан ўқир эдилар. Аммо хуфтон намозида Муоз розияллоҳу анҳуга қисқа сураларни ўқишга буюриб, узун суралар ўқишдан қайтардилар ўзлари ҳам шундай қилардилар.

Бугунги дарсдан олинадиган фойдалар:

1. Шом намозида қисқа қироат қилиш суннат.
2. Ҳуфтон намозида ўрта суралардан ўқиш суннат.
3. Одамларга оғирлик қиладиган даражада узун қироат қилиш макруҳ.