106. Витрга тааллуқли ҳукмлар

عَنْ طَلقِ بْنِ عَلِيٍّ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقولُ: «لا وِتْرَانِ فِي لَيْلَةٍ» (رواه أبو داود والترمذي).

Имом Абу Довуд ва имом Термизий ривоят қилган ҳадисда Талқ ибн Али розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг: «Бир кечада икки марта витр ўқилмайди», деганларини эшитдим, дейди.

عَنِ الحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ: عَلَّمَنِي رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَلِمَاتٍ أَقُولُهُنَّ فِي الوِتْرِ: اللَّهُمَّ اهْدِنِي فِيمَنْ هَدَيْتَ وَعَافِنِي فِيمَنْ عَافَيْتَ وَتَوَلَّنِي فِيمَنْ تَوَلَّيْتَ وَبَارِكْ لِي فِيمَا أَعْطَيْتَ وَقِنِي شَرَّ مَا قَضَيْتَ إِنَّكَ تَقْضِي وَلا يُقْضَى عَلَيْكَ وَإِنَّهُ لا يَذِلُّ مَنْ وَالَيْتَ وَلا يَعِزُّ مَنْ عَادَيْتَ تَبَارَكْتَ رَبَّنَا وَتَعَالَيْتَ (رواه أبو داود والترمذي).

Имом Абу Довуд ва имом Термизий ривоят қилган ҳадисда Ҳасан ибн Али розияллоҳу анҳумо шундай дейди: Менга Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам витрда ўқийдиган ушбу дуони ўргатдилар:

{اللَّهُمَّ اهْدِنِي فِيْمَنْ هَدَيْتْ، وَ عَافِنِي فِيمَنْ عَافَيْتْ، وَ تَوَلَّنيِ فِيْمَنْ تَوَلَّيْتَ، وَ بَارِكْ لِي فِيمَا أَعْطَيْتَ، وَ قِنَي شَرَّ ما قَضَيْتَ، إِنَّكَ تَقْضِي وَ لاَ يُقْضىَ عَلَيْك وَإِنَّه لا يَذِلُّ مَنْ وَالَيْتَ وَ لاَ يَعِزُّ مَنْ عَادَيْتَ، تَبَارَكْتَ رَبَّنَا وَ تَعَالَيْتَ}

«Аллоҳуммаҳдиний фийман ҳадайт, ва а’финий[1] фийман а’файт, ва тавалланий фийман таваллайт, ва ба’рик лий фийма’ аътойт, ва қиний шарро ма’ қозойт, иннака тақзий ва ла’ юқзо алайк, иннаҳу ла язиллу ман ва’лайт ва ла’ яиззу ман аадайт, табарокта Роббана’ ватаъалайт» (Яъни, Эй Аллоҳ! Мени ҳидоят этган кишиларинг қатори ҳидоят этгин. Офият (баданимдаю, ақидамда саломатлик, тўғрилик) ато этганларинг қаторида офият бергин. Яқин тутганларинг қаторида мени ҳам Ўзинга яқин этгин. Ато қилган нарсаларингни мен учун баракотли этгин. Қазо-ҳукм қилган нарсаларинг ёмонлигидан мени асрагин. Албатта, Сен ҳукм қиласан. Сенга (қарши) ҳукм қилинмас. Сен дўст тутган киши хор бўлмас ва Сен душман тутган киши азиз бўлмас. Парвардигоро! Сен баракотли-буюк ва олий Зотдирсан.)

Имом Байҳақий Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилган витр дуоси эса қуйидагича:

{اللَّهُمَّ إِيَّاكَ نَعْبُدُ، وَ لَكَ نُصَلِّي وَ نَسْجُدُ، وَ إِلَيْكَ نَسْعَى وَ نَحْفِدُ، نَرْجُو رحْمَتَكَ، وَ نََخْشَى عَذَابَكَ، إِنَّ عَذَابَكَ بِالكَافِرِيْنَ مُلحَقٌ. اللَّهُمَّ إِنَّا نَسْتََعِيْنُكَ وَ نَسْتَغْفِرُكَ، وَ نُثْني عَلَيْكَ الخَيْرَ، وَ لاَ نَكْفُرُكَ، وَ نُؤْمِنُ بِكَ، وَ نََََخْضَعُ لَكَ، وَ نَخْلَعُ مَنْ يَكْفُرُكَ }

“Аллоҳумма иййа’ка наъбуду ва лака нусоллий ва насжуду ва илайка насъа’ ва наҳфид, наржу роҳматака ва нахша’ аза’бак, инна аза’бака бил куффа’ри мулҳақ. Аллоҳумма инна’ настаъийнука ва настағфирука, ва нусний алайкал хойра ва ла’ накфурук, ва нуъмину бика ва нахзаъу лака ва нахлаъу май якфурук” (яъни, Эй Аллоҳ! Сенга ибодат қиламиз ва Сен учун намоз ўқиб, саждалар қиламиз. Сен томон (яқин бўлиш учун) ҳаракат этиб, Сенга ошиқамиз. Раҳматингдан умидвормиз, азобингдан қўрқамиз. Албатта, азобинг кофирларга етгувчидир. Парвардигоро! Биз Сендан мадад сўраймиз, мағфират тилаймиз. Сенга яхши сано-мақтовлар айтамиз. Сенга кофир бўлмаймиз. Сенга иймон келтириб, итоат этамиз ва Сенга кофир бўлган кимсаларни тарк қиламиз.)

عَنْ عَبْدِ العَزِيزِ بْنِ جُرَيْجٍ قَالَ سَأَلنَا عَائِشَةَ رضي الله عنها بِأَيِّ شَيْءٍ كَانَ يُوتِرُ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ؟ قَالَتْ كَانَ يَقْرَأُ فِي الأُولَى بِسَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الأَعْلَى وَفِي الثَّانِيَةِ بِقُل يَا أَيُّهَا الكَافِرُونَ وَفِي الثَّالِثَةِ بِقُل هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ وَالمُعَوِّذَتَيْنِ (رواه أبو داود والترمذي).

Имом Абу Довуд ва Термизий ривоят қилган ҳадисда Абдулазиз ибн Журайж раҳимаҳуллоҳ шундай дейди: Оиша розияллоҳу анҳодан: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам витрда қайси сураларни ўқир эдилар?» деб сўрадик. «Биринчи ракъатда «Саббиҳисма роббикал аъла», иккинчи ракъатда «қул йа’ аййуҳал ка’фирун» ва учинчи ракъатда «қул ҳуваллоҳу аҳад», «на’с» ва «фалақ» сураларини ўқир эдилар» деди.

عَنْ أُبَيِّ بْنِ كَعْبٍ رَضِيَ اللّهُ عَنْهُ قَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا سَلَّمَ فِي الوِتْرِ قَالَ سُبْحَانَ المَلِكِ القُدُّوسِ (رواه أبو داود).

Имом Абу Довуд ривоят қилган ҳадисда Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳу шундай дейди: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам витр намозида салом бергач: «Субҳанал Маликил Қуддус» деб (уч марта) айтар эдилар.

Шарҳ:

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бир кечада бир мартадан ортиқ витр ўқишдан қайтардилар. Витрда ўқиладиган дуоларнинг лафзи турли иборалар билан келган бўлиб, буларнинг барчасини алмашлаб ўқиш суннатга мувофиқ бўлади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам витрнинг биринчи ракъатида “Саббиҳисма”, иккинчисида “Қуля”, учинчисида “Ихлос”, “Фалақ” ва “Нос” сураларини ўқир эдилар. Витр намозидан салом берганларидан кейин “Субҳанал маликил қуддус”, деб уч марта айтар эдилар.

Бугунги дарсдан олинадиган фойдалар:

1. Бир кечада бир мартадан ошиқ витр ўқилмайди. Кечанинг аввалида витр ўқиб олган одам, кечанинг охирида намоз ўқимоқчи бўлса икки ракъатдан қилиб ўқийверади, охирида витр ўқимайди.
2. Витр намозида ҳадисларда ворид бўлган қунут дуолари билан дуо қилиш мустаҳаб.
3. Витрда «Саббиҳисма» «Кафирун» ва «Ихлос» сураларини ўқиш афзал.
4. Витрдан кейин «Субҳанал маликил қуддус» деб уч марта айтиш ва охиргисини чўзиброқ қўйиш суннатдир.