210. Ичимлик ичиш одоблари (1)

Идиш оғзини ёпиб қўйиш:

عَن جَابِر بْن عَبْدِ اللَّهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «إِذَا كَانَ جُنْحُ اللَّيْلِ أَوْ أَمْسَيْتُمْ فَكُفُّوا صِبْيَانَكُمْ فَإِنَّ الشَّيَاطِينَ تَنْتَشِرُ حِينَئِذٍ فَإِذَا ذَهَبَ سَاعَةٌ مِنْ اللَّيْلِ فَحُلُّوهُمْ فَأَغْلِقُوا الأَبْوَابَ وَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ فَإِنَّ الشَّيْطَانَ لا يَفْتَحُ بَابًا مُغْلَقًا وَأَوْكُوا قِرَبَكُمْ وَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ وَخَمِّرُوا آنِيَتَكُمْ وَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ وَلَوْ أَنْ تَعْرُضُوا عَلَيْهَا شَيْئًا وَأَطْفِئُوا مَصَابِيحَكُمْ» (رواه البخاري).

Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: «Кеч кириб, қоронғи тушган пайтда болаларингизни кўчага чиқарманглар, чунки жин-шайтонлар ўша пайтда тарқалишади. Кечадан бирон соат ўтгач, чиқараверинглар. (Тунда) эшикларни беркитинглар ва Аллоҳнинг исмини зикр қилинглар (яъни бисмиллаҳ денглар), чунки шайтон ёпиқ эшикни очмайди. Мешларингизнинг оғзини боғлаб қўйинглар ва Аллоҳнинг исмини зикр қилинглар, идишларингизни ёпиб қўйинглар – устига бирон нарса ташлаб қўйиб бўлса ҳам – ва Аллоҳнинг исмини зикр қилинглар, чироқларингизни ўчириб қўйинглар» (Имом Бухорий ривояти).

عَنْ أَنَسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَتَنَفَّسُ فِي الشَّرَابِ ثَلاثًا وَيَقُولُ إِنَّهُ أَرْوَى وَأَبْرَأُ وَأَمْرَأُ (رواه مسلم).

Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ичётганларида уч бор тин олардилар ва: «Бу (яъни уч марта дам олиб ичиш) қондирувчи, фойдали ва зарардан холидир», деганлар (Муслим ривояти).

Ўнг томондан узатиш:

عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أُتِيَ بِلَبَنٍ قَدْ شِيبَ بِمَاءٍ وَعَنْ يَمِينِهِ أَعْرَابِيٌّ وَعَنْ شِمَالِهِ أَبُو بَكْرٍ فَشَرِبَ ثُمَّ أَعْطَى الأَعْرَابِيَّ وَقَالَ: «الأَيْمَنَ فَالأَيْمَنَ» (رواه البخاري).

Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламга сув қўшилган сут келтирилди, ўнг ёнларида бир аъробий, чап ёнларида Абу Бакр розияллоҳу анҳу бор эдилар. У зот ўзлари ичдилар, сўнг аъробийга узатдилар ва: «Ўнг тарафдан бошлаб», дедилар (Муттафақун алайҳ).

عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ السَّاعِدِيِّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أُتِيَ بِشَرَابٍ فَشَرِبَ مِنْهُ وَعَنْ يَمِينِهِ غُلامٌ وَعَنْ يَسَارِهِ أَشْيَاخٌ فَقَالَ لِلْغُلامِ: «أَتَأْذَنُ لِي أَنْ أُعْطِيَ هَؤُلاءِ» فَقَالَ الْغُلامُ لا وَاللَّهِ لا أُوثِرُ بِنَصِيبِي مِنْكَ أَحَدًا قَالَ فَتَلَّهُ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي يَدِهِ (متفق عليه).

Саҳл ибн Саъд ас-Соидий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламга бир ичимлик олиб келинди, ундан ичдилар, ўнг томонларида ёш бола, чап томонларида катталар бор эди. Болага: «Буларга (аввал) беришимга изн берасанми?» дедилар. Бола: «Йўқ, Аллоҳга қасамки, сиз тарафингиздан бўлган улушимни ҳеч кимга илинмайман», деди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам уни боланинг қўлига тутқаздилар (Муттафақун алайҳ).

Шарҳ:

Ислом дини гўзал ахлоқлар, чиройли ҳамда фойдали одоблар динидир. Исломдаги ичиш одобларида уч марта тин олиб ичиш каби тиббий жиҳатдан фойдалар ва ўнг тарафдан узатиш, ўнг томондаги ёш бола бўлса, ундан изн сўраш каби ижтимоий фойдалар мавжуд.

Бугунги дарсдан олинадиган фойдалар:

1. Идиш оғзини бисмиллаҳ деб ёпиб қўйиш лозим, бу нарса уни шайтондан муҳофаза қилади;
2. Ичимликни ўнг томондаги кишига узатиш суннат, чапдаги одам каттароқ ва ҳурматлироқ киши бўлса, ўнг томондагидан изн сўралади.