Бизга боғланинг
Байъ – савдо китоби
Саламга доир ҳукмлар ҳақидаги боб
Салам ёки салаф – пулини нақд тўлаш, молни эса кейинроқ олиш кўринишидаги байъ бўлиб, уламолар унга: «Ўша заҳотиёқ бериладиган тўлов…
Қарзга доир аҳкомлар ҳақидаги боб
Қарзнинг луғавий маъноси – узиш ва кесишдир, чунки, қарз берувчи қарз олувчига ўз молидан узиб беради. Шаръий таърифи эса –…
Гаровга доир аҳкомлар ҳақидаги боб
Гаров – ундан ёки унинг пулидан қарзни тўлатиб олиш мумкин бўлган бир нарса билан қарзга кафолат ҳосил қилишдир, яъни, қарзига…
Кафолатга доир аҳкомлар ҳақидаги боб
Қарзлар учун шаръий ишонч воситаларидан яна бири кафолатдир. Кафолатнинг шаръий маъноси – бошқа бировнинг зиммасига фарз бўлган нарсани – у…
Ҳаволага доир аҳкомлар ҳақидаги боб
Ҳавола луғатда «айланиш» маъносидаги «таҳаввул» сўзидан олинган бўлиб, қарзни бировнинг зиммасидан бошқа бировнинг зиммасига ўтиши маъносини англатади. Шу туфайли фуқаҳолар…
Ваколатга доир аҳкомлар ҳақидаги боб
Ваколат луғатда «топшириш» маъносини англатади, истилоҳда эса бир киши ўзига ўхшаган тасарруфи жоиз (яъни, тасарруф қилишга лаёқатли) бир кишини ноиблик…
Ҳажрга оид аҳкомлар ҳақидаги боб
Ислом молларни асраш ва одамларнинг ҳақ-ҳуқуқларини муҳофаза қилиш учун келган. Шунинг учун ҳам у инсонларнинг мол-мулкларини ва ҳақ-ҳуқуқларини ҳимоя қилиш…
Сулҳга доир аҳкомлар ҳақидаги боб
Сулҳ луғатда «низони бартараф этиш» маъносидадир. Шаръий истилоҳда эса «икки низолашаётган томон ўртасида ислоҳга олиб борувчи битимга эришиш» маъносида қўлланилади.…
Қўшничилик ва йўлларга доир аҳкомлар ҳақидаги боб
Қўшничилик ва йўлларга доир аҳкомлар жуда муҳим бўлгани учун фуқаҳолар бу мавзуларга ҳам алоҳида аҳамият берганлар. Гоҳо қўшнилар ўртасида охир-оқибат…
Шафеъликка оид ҳукмлар ҳақидаги боб
Шуфъа – шафеълик луғатда «жуфтлик» маъносидаги «шафъ» сўзидан олингандир, чунки, шафеъ шафеълиги билан байъ қилинган нарсани ўзининг мулкига қўшиб олади.…
Байъда хиёр-ихтиёрли бўлиш ҳукмлари ҳақидаги боб
Ислом дини ҳамма нарсани ўз ичига олган, олийжаноб дин, у шарт-шароит ва манфаатларни ҳисобга олади, умматдан қийинчилик ва машаққатни кўтаради.…
Сотиб олинган нарсани ҳали қўлига етиб келмасидан туриб тасарруф қилишга ва иқолага доир аҳкомлар ҳақидаги боб
Бу бобда – иншоаллоҳ – байъ қилинган товарни ҳали қўлга тегмасидан туриб тасарруф қилишнинг дуруст ва нодуруст жиҳатлари ҳақида баҳс…
Рибо ва унинг ҳукми баёнидаги боб
Рибо, яъни судхўрлик – барча шариатлар унинг ҳаромлигига ижмоъ қилган ва Аллоҳ таоло у билан шуғулланувчига қаттиқ азоб ваъдасини берган…
Асллар (кўчмас мулк) байъига доир аҳкомлар ҳақидаги боб
Асллар, яъни кўчмас мулклар – ҳовли-жойлар, ер-мулклар, дарахтлар ва уларга тааллуқли бўлган нарсалар сотилгач, мазкур аслларга тобеъ бўлганлари (яъни, одатда…
Мева ҳосили савдосига тегишли ҳукмлар ҳақидаги боб
Мева ҳосили деганда хурмо ва бошқа мевали дарахтлар ҳосили тушунилади. Агар мева ҳосилининг ўзи – дарахтидан ташқари – сотилса, пишиб-етилишидан…
Офат етган ҳосилнинг байъини бекор қилиш ҳақидаги боб
Агар ҳосил етилиши кўзга кўринганидан кейин, яъни, сотиш жоиз бўлгач сотилган бўлса, кейин бирон самовий офат етиб талафотга учраса –…