Бизга боғланинг
Тавҳид китоби (8)
Uchinchi bob: Rasululloh solalllohu alayhi va salom va barcha boyitlar birgalikda saqlanadigan joylarni haqiqat sifatida qabul qilish uchun vojib bo’lishgan narsalarga boyion.
Bu bob kuyidagi bolimlarni o’z ijiga oladi:
Birinchi bylim: Rasululloh solalllohu alayhi va salomni yaxshi ko’rish va ulug’lanishning vojibligi, u zotni ko’klarga ko’chirib maqtashdan qaytarilganlik va uy sharoitidagi uylarning joylashuvi bilan bog’liq.
Ikkinchi bylim: U zotga itoat kilish va ergashish vojibligi haqida.
Uchinchi bylim: U zotga salavot va salom yullashning vojibligi haqiqatda.
Turtinchi byum: Ahli baytlarining fazli, ulari xususida jafosiz va guluvsiz kerak bulgan narsalarga haqli.
Beshinchi bo’lim: Sahobalarning fazli va ulkan xususiyida amalga oshiriladigan qaror, vojib bulgan narsalar haqida, saobobalar o’rtasida yuz bergan ishlarda, xususan, sunna val jamoatchilikning tutgan yuli haqida.
Oltinchi byum: Sahobalni va imomlilarni sukishdan qaytarilgan haqiqat.
Rasululloh solallohu alayhi va salomni yaxshi ko’rishi va ulug’lanishining vojibligi, u zotni ko’chalarga olib borib maqtashdan qaytarilganlik va uy sharoitidagi uylarning binolari haqidagi haqiqat
1) Rasululloh solallohu alayhi va salomni sevish va ulug’lanishning vojibligi:
Banda eng avval Allox azza va jallaga muhabbat kuyishi vojib buladi va bu ibodat turlarining eng ulug’landi. Allox taolo aytadi: «… bundayonli kishilarning Ollohga bulib o’tgan muhabbatlari qat’iyatlangan» (Baqara: 165).
Chunki U Zot zohiru botin barcha ne’matlarni bandalarga mrhamat qilgan tarbiyalashdan o’tkazadi. Olloh taologa muhabbatdan kelib chiqqan U Zotning rasuli Muhammad sallalllohu alayhi va salomning ishbilarmonlari vojib bo’lishdi. Shubhasiz, u zot Ollohga taklif kililar, Ollohni tanituvchilar, shariyatini etkazdilar va xukmilarini kelishib berildilar. Mo’minlar erishgan dunyoiyu oxirat yaxshiliklarining hammasi u zot orqali ho’l bo’lib qoldi. Hech kim u zotga itot qilmay va ergashmay turib jannatga kira olmaydi. Hadisda aytilganki: «Kimda uchta narsa bulsa, u bunday vaziyatni halovatini topadi: Allox va Rasuli unga boshka barcha narsadan kra suyukli bylishi, bir kishining yaxshi ko’rsati faqat Olloh uchun yaxshi ko’rishi, Allox uni kufrdan kutarganingni ushlab turing. »
Rasululloh solallohu alayhi va salomning muhabbatlari Olloh taoloning muhabbatiga tobe va u bilan chambarchas bogliqdir. U zotga xos ishqibozlik kuchi va bu kabi ishlarni Ollohdan boshlaganda barpo qilinadigan ishbilarmonlik tomonidan amalga oshiriladigan ishning ahamiyati va ahamiyati to’g’risida: «Sizlarning birlashganingiz va ungacha ota-onangizdan, farzandlaringizdan va odamlar bilan yashashni istamayman» Xatto mo’min kishi uchun Rasulloh solalllohu alayhi va salomning o’zidan ham sevimliroq bylishi vojib ekani kiritildi. Umar ibn Xattob roziyallohu anhu: «Yo Rasululloh, siz menga o’zimdan boshka qo’shilgandan keyin suyuklisiz» deganda Rasululloh solalllohu alayhi va sallam: «Jonim qwlda bulgan Zotga qasamki, senga o’zingni kora ham suyumiloku(bundayoning mukammal bylmaydi) » , dedilar. Shunda Umar roziyallohu anhu: «Endi siz menga o’zimdan ko’ra ham sevimliroq bo’ldingiz», dedilar. Rasululloh solallohu alayhi va sallam: «Ana endi (to’g’ri bo’ldi) , ey Umar» , dedilar.
Bundan ma’lum bo’lgan budadiki, Rasululloh solalllohu alayhi va salamga bo’lgan mehnatni kuchaytirish Ollohdan boshlanadigan barham berish ishlarini olib borish kerak. Shubha, bu Ollohga katta mehnatga bog’lab ketadi. Chunki, Rasululloh solallohu alayhi va salomni Olloh yo’lida va Olloh uchun yaxshi ko’riladi. U zotga katta bo’lgan muhabbat mo’minning qalbida Ollohga bulib o’tgan ishbilarmonlarning ortiqcha ishlarini ziyorat qilishda, kamayish bilan birga qamashtirishda.
Rasululloh solallohu alayhi va salamga bo’lgan mehnatni kuchaytirish u zotni ulug’lash, xurmatlarini yo’qiga olib kelishni, u zotni ergasishni, svizlarni jamoasini yaralishishlarini amalga oshirishni rejalashtirganlar bilan ishlash va sunnatlarning ulug’lanishini taqozo qilish.
Oloma Ibnul Koyim kiyimahulloh aytadi: «Shaxsiy munosabatlarga ko’ra har qanday mehnat va ulug’lanish fakatgina Ollohga katta mehnat qilish va ulug’lashdan keyin kelmoqqa ehtiyoj bor. Chunonchi, Rasululloh solalllohu alayhi va salamga katta mehnat qilish va ulug’lanish ham u zotni payg’ambar qilib yurgan Zotga katta mehnat qilish va ulug’lanish ichiga kirib, uni to’ldiradi. Zotan, ummatlari Olloxni sevganlaridan u zot ham sevishadi, u zotni Olloh ulug’lagani uchun ulug’lanadi, xurmatlashadi. Demak, bu Ollohning muhabbatida, Ollohning mehnat qilishida taqozoslandi.
Olloh taolo Rasululloh solalllohu alayhi va salomga binoan va ishqibozlikni tushuntirdi. Shuning uchun biron bir inson zoti boshka insonlar qalbida Rasululloh solalllohu alayhi va salamga nisbatan o’zaro munosabatlarni rivojlantirishda qatnashish, jismoniy va ulug’likka olib borilgan emas. Amr ibn Os roziyallohu anhu Islomga kirganidan keyin aytadi, ilgarida kim kim Muhammadni solallohu alayhi va salomni yomon ko’rganek yomon ko’rmasdim, musulmonlar bulganimdan keyin kimga men zotdan ko’ray sevimliroq va xurmatliq Agar sizlarga u zotni sifatlab berish mendan so’ralsa, boshqa qilomagan bo’lardim, chunki men u zotni ulug’ sanaganimdan ko’zlarimni tikib olmas edim.
Urva ibn Mas’ud Qurayshga aytgan edi: «Ey kavm, qasam ichib aytamanki, men Kisro, Qaysar va boshka podshohlar uzurida bulganman. Biron bir podshohning asxoblari uni Muhammadiyning ashoblari Muhammadining ulug’lanishlarini ulug’lagani ko’rmadim. Ollohga qasamki, uni xurmatlaganlaridan yuziga tik bokmaydilar. Agar tupursa tupigi erga etib bormay katta bo’lgan birining kaftiga tushadi-da, uni yuzlariga va ko’kraklariga o’rganishadi. Agar tahorat kilsa, ortgan suvini bahslashib ketishi ».
2) Rasululloh solallohu alayhi va salom maqtovlarida g’oliblik va itro’dan qaytarilganlik:
G’uluv – bajarishdan oshish ma’nosidadir. Allox taolo: «Dininigizda guluv ketmaniz (yangi rivojlanganingizdan oshmaniz ! ) » (Niso: 171) degan.
Etro’ – bajarishdan tashkari va yolg’on aralashtirib maqtash.
Nabiy solallohu alayhi va salom xususiyatlari bo’yicha gullab ketishdan murod – u zotni bandalik va payg’ambarlik martabasidan yukori o’tash va ulug’iyat xususiyatlaridan birontasini u zotga nisbatan tegishli bo’lishini bilasiz – masalan, duo qilasiz, maadad so’ragan ikki nomlarga tashlab qo’ydim.
U zot xususiyatlarida itro’dan murod – oshirib-toshirib va ko’chalarga ko’chirib maqtashtir. U zot o’zlari bunday qilib qo’yilgan qaytarib aytilganlar: «Meni nasorolar Ibn Maryamni yashashdan ortiq maqtagani kabilar bilan ishlashdan oshirib maqtanganlar! Men bir banamanan xoloz. «Alloxning bandasi va rasuli» pullari ». Yani meni yolg’on maqtovlar bilan maqtanganlar, meni maqtashda Xuddi nasorolar Iso alayhissalomning maqtovlaridagi gullarni ketib, uni iloh deb da’vo qilayotganganek bilan kurashgan tajovuz qilmishlar. Meni Rabbim nima bilan sifatlantirilgan ko’pchilik shu bilan sifatga ega bo’lganlar, «Allohning banisi va elchisi» pullari.
Ashoblaridan biri u zotga: «Siz saytingizsiz» deganda: «Sayyid Alloh taboraka va taolodir» deganlar. «Siz eng ustunimiz va eng ulug’imizsiz» deyishganda: «Odatta o’zingiz aytganingiz bilan so’zlarni aytaveringlar, shayton sizlarni o’zlarining hayotiga bag’ishlab yuribsizlar» deganlar.
Odamlar: «Ey Rasululloh, ey eng yaxshi va eng yaxshi o’qituvchi, sayyidimiz va sayyidimizning o’g’li!» deb murojaat kililganlarda u zot: «Ey odamlar, odatiy so’zingizni aytaveringlar, shayton sizlarni (haqiqatdan) o’girib kuymasin, men Ollohning bandasi va payg’ambarimiz Muhammad. Meni Allox azza va jallaning Ozi kuygan darajadan yukori o’tashishlarningizni istamayman », dedilar.
U zot jarmalishlar ichida mutloq eng ustun va eng ulug’i edilar. Shunchay bulsa-da, o’zlarini «Siz sayidimizsiz, siz yaxshi yashaysizsiz, siz eng ko’paytirasiz, siz eng ulug’izsiz» kabilar so’zlar bilan maqtashlarini yoqtirmadilar, asrabo’lilarni u odamlarga ishonib qolmoqdalar. Ozlarini banda erishigan martabalning eng olimi bulymish ikkila sifat bilan sifatlashishga yulladilar, bu sifatlardagi gul ham, oqida xat ham yordam edi, u ikki sifat – «Ollohning banisi va Rasuli» deb sifatlar edi. Azzorini Olloh azza va jalla O’rnatgan martabadan yukori ko’chirishlarini istamadilar. Biroq endilikda ko’p odamlar u zotning bu qaytariqlariga hilof kilishdi, u zotga duo kiladigan, madad suraydigan, nomlari bilan qasam ichadigan, Ollohdan bo’shashidan so’rash mumkin bulmaydigan narsalni u kishidan so’raydigan bulydalar. Mavludlarda, qasidalarda va nashidlarda qilayotgandagi kabilar, Ollohning haqi bilan Rasulining haqini ajrata bilmaydigan bulilar.
Rasululloh solallohu alayhi va salomning manzilati (daraja) larini o’zaro kelishish
Rasululloh solallohu alayhi va salomni Ollohni maqtagan so’zlar bilan maqtab, manzilatlarning o’zaro kelishuvini, Olloh u zotni u bilan olib borilgan mulohazalarni etadigan darajalarini eslatish va shu kabi amallarni bajarishning zarari bo’yicha. U zotning Allox tomonidan berib yuborilgan uy manzillari bor, Alloxning banisi va elchisi, bandalari ichagidagi eng yaxshi va eng ko’p oshirilganlar. U zot barcha odamlarga, insu-jinning hammasiga Olloxning rasulidirlari, payg’ambarlarning eng ustunliklari va eng so’nggi urushlari, u zotdan keyin payg’ambar kelmaydilar. Аллоҳ у зотнинг қалбларини кенг-мунаввар қилиб қўйган, номларини улуғлаб қўйган, у зотнинг амрларига хилоф қилганларга хорликни битган, у зот Аллоҳ таоло тарафидан ваъда қилинган «Мақоми маҳмуд» (мақтовли ўрин) эгасидирлар: «Шоядки, Парвардигорингиз сизни (Қиёмат кунида) мақтовли(yani, gunohkor ummatlaringizni shafoat kilib o’qladigan) maqomda tiriltirur » (Isro: 79). Bu maqom butun payg’ambarlar ichidan xolijiz u zotning o’zlariga xos maqomdir, u zot jarmalishlarning Ollohdan eng qurquvchirogi va taqvolirogidirlari. Alloh subhanahu va taolo u zotning huzurlarida ovozlarni o’tashdan qaytargan va u zot huzurlarda ovozlarini pasaytiruvchi kishilarni maqtagan:
«Эй мўминлар, (токи қилган яхши) амалларингиз ўзларингиз сезмаган ҳолларингизда беҳуда-бефойда бўлиб қолмаслиги учун сизлар (пайғамбар билан сўзлашган пайтларингизда) овозларингизни пайғамбарнинг овозидан юқори кўтарманглар ва унга бир-бирларингизга очиқ (дағал сўз) қилгандек очиқ-дағал сўз қилманглар! Albatta Alloxning payg’ambarining huzurida ovozlarini pastdan qilingan zotlar – ana shu narsalar Allox dillarini taqvo uchun imtihon qilingan (yangi taqvo imtihonidan o’tgan) zotlar. Ular uchun magfirat va ulug’ ajr-mukofot bordir. ( Ey Muxammad), albatta (sizning oyli ayollaringizning istiqomat kiladigani)xujralar ortidan turib sizni chakiradigan kimsalaring ko’plari oqsiz kimsalardir. Agar ular to siz o’zingizning ulningga chiqishingizga qarshi (sizni chaqirib bezovta qilmasangiz) sabr qilinganlarda, albatta o’zlari uchun yaxshilik qilinmaydi edi. Olloh magfiratli, mehmonbondir » (Xujurot: 2-5).
Imom Ibn Kassir tahlimahulloh aytadi: Bu oyatlarda Olloh taolo mo’min bandalariga Nabiy solallohu alayhi va salom bilan muomala qilayotgandagi kilishlarni kerakli byurgan xurmat-qayta tiromish kursatish va ulug’lash, ovozlarini Nabiy solallitni saqlash kabi Allox taolo u zotni boshiga odamlarga o’tirib ishlarni bilan: «Ey Muxammad» deb chaqirishni man qildi, u zotni faqat risolat va nubuvvat sifatlarini bilangina: «Yo Rasululloh», «Yo Nabiyulloh» deb chaqirish kerak edi. Allox taolo aytadi: « (Ey mo’minlar), payg’ambarni chaqiradigan joylaringizni bir-birlaringizni chakirish kabi qilmangizlar (yani u zotni xurmat-qayta tiklash bilan« Ey Ollohning payg’ambar », deb chaqirishadi) »(Nur: 63). Allox subhanahuning Ўzi ham u zotga: «Ya ayyuhan-nabiy», «Ya ayyuhar-rosul» deb xitob qilingan.
Olloh taolo va farishtalarni u zotga salavot yullab turadi, bandalarini ham salavot aytishga buyrgan: «Albatta Olloh ham, Uning farishtalari ham payg’ambarga duoyu salavot ayturlar. Ey mo’minlar, sizlar ham u zotga salovot va salomlar aytinglar! » (Ahzob: 56).
Lekin u zot solallohu alayhi va salomning maqtovlari uchun Kitobu Sunnatdan dalilsiz biron bir vaqtni aniqlash va vaziyatni xoslab ajratilmaydi, mavludxonlar qilayotgandek, u zotning tug’ilgan kunlarini deb deb da’vo qilayotgan bir kunni maqtovlari uchun o’zingizni bilasiz.
Payg’ambar solalllohu alayhi va sallamning sunnatlarini ulug’lash, unga amal kilish vojib deb e’tikod qilish, u ta’zimlash va amal qilish vojibligi jixatidan Qur’oni Karimdan keyin ikkinchi o’rinda turdi, chunki u Ollox toolo tarafidan vaxiydirni ushlab turing. Olloh taolo aytadi: «Va u o’z havoyi-hoxishi bilan so’zlamas. U faqat (Olloh tomonidan payg’ambarga) vahiy qilinaotgan (tushirilayotgan) bir vahiydir » Najm: 3-4).
U zotning ko’tarishlarini o’tkazish bo’yicha shoshilishga qo’yiladigan yakka shonni pasaytirish yoki rivoyat yo’llari va sanadlarini saqlashning boshqa zayfga nima qilish kerakligi va ma’nolarini sharhlash faqatgina chuqur ilm va qayta tiklanish bilan bog’liq byulmogi kerak. Xozirgi davra kelib, Rasulloh sollallohu alayhi va sallamning sunnatlari to’g’risida johilona jur’atat bilan so’zlovchilarni tashkillashtirgan, xususiy mashg’ulotlarni olib borishda bo’shashganlar bilan ishlashni istagan odamni ushlab turishni istayman. Bilan fikr bildiradigan bulganlar. Bu ularning o’zlariga ham, ummatga ham katta xatdir. Shunday ekan, Ollohdan qurqsinlar, oz bajarilishida tursinlar.
Rasululloh solalllohu alayhi va salamga itoat kilish va ergasishning vojibligi haqiqatda
Nabiy solallohu alayhi va sallamga itoat kilish u zot byurgan narsani kilish va qaytarilgan narsani tark kilishni vojib kiladi va bu «Muhammad Muhammad Rasululloh» deb nomlangan talablarga qo’shilish. Darhaqiqat, Olloh taolo u zotga itoat kilishimizni ko’p oyatlarda buyrgan. Goho u zotga itoat Ollohga itoat kalimasi bilan bog’liq ravishda murojaat qiladi. Masalan, Olloh taolo aytadi: «Ey mo’minlar, Allohga itoat qilingiz va payg’ambarga ham o’zlaringizdan o’tgan (ya’ni musulmon) xokimlarga bo’ysunasiz!» (Niso: 59).
Bu kabi oyatlar ko’ch. Goho alohida fotosuratda ham buyuradi:
«Kimki payg’ambarga itoat etsa, demak, Allohga itoat etibdi» (Niso: 80).
«Va payg’ambarga boysuninglar. Shod qo’ymoqqa erishganizlar » (Nur: 56).
Goho rasuli solallohu alayhi va sallamaga osi bulgan kimsalarga va’d oyatlari kelmoqda. Olloh taolo aytadi:
«Payg’ambarning amriga xilof ish qiladigan kimsalar o’zlariga biron fitna-kulfat etib qo’lidan kelgan olamli azob etib xozir buvlilar!» (Nur: 63).
Yani, qalblariga kufr, munofiqlik, bizni fati fitnalar etishi yoki dunyoda olamli azob bulib qolmoq, yozish, qamoq yoki shu kabi tezkor o’qishlarni qilish mumkin. Olloh taolo Rasululloh solalllohu alayhi va salamga itoat qilish va ergashishni bannoning Olloh mehnat qilishiga erishishga, gunohlarni magfirat qilishiga sabab bo’ldi. Olloh taolo aytadi:
«Aytish (ey Muxammad) :« Agar Ollohni sevsangiz, menga ergashinglar. Shunda Allox sizni sevadi va gunohlaringni magfirat qiladi » (Oli Imron: 31).
Shuningdek, u zotga itoat kilishni hidoyat, osiy bulibni zalolat deb atadi:
«Agar unga boysunsang, hidoyat topursizlar» (Nur: 54).
«Endi agar ular sizga javob bera olmasalar, bas, bilingki ular faqat havoyi nafslariagina ergasurlar. Olloh tomonidan hidoyatlanmagan vaziyatda o’z havoyi nafsiga ergashgan kimsadan ham yoshdan ozganroq kim bor ?! Albatta Allox bunday zolim kavmni hidoyat qilmas » (Qasas: 50).
Olloh subhanahu va taolo u zotda ummatlari uchun guzal nomuna borligini xabar berdi:
« (Ey mo’minlar) , sizlar uchun – Olloh va oxirgi kunidan umidvor bo’lib o’tgan hamda Ollohni ko’p yod olgan qilgan kishilar uchun Ollohning payg’ambari (bundayon-e’tiqodi va xulqi atvori) da guzal ibrat bordir» (Ahzob: 21).
Ibn Kasir tahlimahulloh aytadi: «Bu qaror karima Rasululloh solalllohu alayhi va salomni so’zlarda, amallarda, barcha holatlarda namuna kilish uchun juda katta ahamiyatga ega. Shuning uchun ham Olloh taborakasi va taolo «Ahzob» kuni Nabiy solallohu alayhi va sallamning sabru tokatlarini, piyoda va matonatlarini, jihodchilarini, Rabbi azza va jalloddan kenglik-yoruglik kutishlarini o’tkazish va namuna qilish uchun olib boriladi. Qiyomat kunigacha u zotga Ollohning salavot va salomlari bulsin.
Darhaqiqat, Allox toolo Rasulga itoat kilish va ergashishni Qur’onning qirqqa yoqini urnida takror-takror keltirdi. Shaxsiy shaxslar Rasululloh olib kelgan narsani bilishga va unga ergashishga emoq-ichmoqqa katta ta’sir ko’rsatadigan narsalardan foydalanishga qaror qildilar. Chunki emoq-ichmoq topilmasa dunyoda o’lim vujudga keladi. Rasul va unga ergashish topilmasi doimiy azob va baxtlilik vujudga keladi. Rasululloh solalllohu alayhi va salom ham ibodatlarni va odamlarni o’zlariga ergashishga va ularni o’zlarini ado qilgan kayfiyatda ado qilishga buyurgilar:
«Mening namoz o’qiyotganimni ko’rganingizdek namoz o’qinglar».
«Mendan haj ibodatlaringizni urganinglar».
«Kim bizniing amrimiz bulmagan ishni qilsa u rad qilingandir».
«Kim sunnatimdan yuz o’girsa u mendan emas».
Bularda boshqa kurashlar ham borki, ularda Rasululloh solalllohu alayhi va salamga ergashish uchun buyurtma ham u hilof ish tugatilgan qaytariqlar bor.
Rasululloh solallohu alayhi va salamga salavot va salomlar yig’ilishining shariyligi haqiqatda
Allox taolo Rasululloh solallohu alayhi va salamga salavatu salom aytishni u zotning haqiqatlaridan qilingan va ummatga u zotga salavot va salom aytishni mashru’ qildi. Olloh taolo aytadi:
«Albatta Olloh ham, Uning farishtalari ham payg’ambarga duoyu salavot ayturlar. Ey mo’minlar, sizlar ham u zotga salavot va salomlar aytinglar! » (Ahzob: 56).
Allox taoloning salavoti farishtalar huzurida u zotni maqtashishi, farishtalarning salavoti duo, insonlarning salavoti istig’for aytish (Buxoriy Abul Oliyadan aytib o’tgan).
Allox subhanahu va taolo ushbu oyatda bandasi va nabiysining oz huzuridagi – malaul a’log’idagi manzildan xabar berdi. Yani, Allox u kishini mukarrab farishtalar huzurida maqtaydi, farishtalar u odamga salavot yullaydilar. Olloh taolo yukori va past olam (dunyo) hayotining maqtovi jami bulishi uchun pastdagi olam oylini Rasululloh solalllohu alayhi va salamga salavot va salom yullashga byurdi.
«Salomlar aytinglar!» ma’nosi – Islom salomi bilan salom beringlar, demakdir. Agar Nabiy solallohu alayhi va sallamaga salavot aytilsada, salavot va salom teng ravishda aytilishi kerak, bittasiga cheklanishga qo’l qo’yilishi kerak. Yani, faqat «solallohu alayhi» deyilmaydi va faqat «alayhissalom» ham deyiladi. Chunki Ollox har kuni ikkalasini tenglashtirishga byurdi.
Rasululloh solallohu alayhi va salamga salavot aytmoqlik bazi vaziyatlarda matlub va zaruriy bulib, vojib yakki sunnati muakkada ko’rsatiladi.
Ibnul Koyim topshirimahulloh «Jaloul afhom» kitobida salavotni ochish 41-sonli uchrashuvni o’tkazdi va birinchi o’rinni shu bilan olib bordi: «Salavot aytishining o’ziga xosligi va mehnat sharoitida olib borilishi kerak bo’lgan odamni o’zi bilan birga olib kelayotgan odamni tabibga olib borganida, odamni o’zi bilan birga olib borganida, odamni o’zi bilan birga olib borganida, odamni o’zi bilan birga olib borganida, uni ushlab turgan odam bilan birga olib borganida, odamni tabriklaganida, o’zbekistonda yashagan odam bilan birga olib boradi . So’nggi kun duosining oxirida, juma, ikki xojit va istisqo namozlari xutbalarida, muazzinga javob aytilganidan keyin, duo patiada, masjidga kirish va chiqishda, u zotning nomlari bo’yicha yozilgan etilganda kabilarni o’qishni boshladi.
Rasululloh solallohu alayhi va salamga salavot va salom aytish urinlarini aytib utchach, bu salavotlardan hosil qilingan samaralarni oldindan belgilab qo’yilgan va 40rasini sanab o’tilgan.
Jumladan:
Bu bilan Ollohning buyrug’iga bo’ysinish bor;
Bir marta salavot aytganga Allox taolodan 10 ta salot yordam beradi;
Duo qilidan oldin salavot aytsa ijobatiga umid bo’ladi;
Rasululloh solalllohu alayhi va salamga vasila surash bilan salavot yullasa u zot sollallohu alayhi va sallamning shafoatiga erishishga sabab bo’lgan sabab;
Salavot yo’llash gunohlarning kechirilishiga sabab bo’ladi;
Salavotu salom aytuvchiga Nabiy solallohu alayhi va sallamning javob qaytarishlariga sabab bo’ladi.
Ulug’ payg’ambarimizga Ollohning salavatu salomlari bylsin.