08.2 Аллоҳ йўлидаги биродарини зиёрат қилган ва бу зиёратидан фақатгина Аллоҳ розилигини истаган кишининг фазли ҳақида

    Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi
    va salom aytiladi: «Kim bir kasalni olib ko’rsa bo’ladimi Olloh yulidagi birodarini
    ziyorat kilsa bir nido kilovchi (farishta) unga:» Xushbaxtni qaytarib oldim, qaytib
    keldim » nido kiladi
    (Termiziy, Ibn Moja rivoyatisi, Sahihul-jomíz: 6387).

    Ali roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Nabiy solalllohu alayhi va sallam
    aytiladi: «Qa bir musulmon odam bir musulmonni ertalab ko’rgani borsa,
    kechgacha unga etmish minish farishta salavot aytib turdi,
    agar o’qiganimda meni kutib oldi jannatdagi
    bir xurmozor bog ‘unga bolibdi »(Termiziy rivoyatasi, Sahihul-jomiy: 5767).

    Jobir ibn Abdulloh roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Nabiy solallohu
    alayhi va sallam aytiladi: «Kim kasalni kurgani borsa, belgilaydi, shung’iydi, qochonki
    (uning oldiga kirib) o’tirsa, qo’llansa ichra o’rnashadi» (Sahroda -7).

    Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Nabiy solallohu alayhi va
    sallam aytilar: «Bir odam boshka shaharda yashaydigan bir birodarlikning ziyoratiga
    otlandi. Olloh taolo uning yulga bir farishtani jo’natdi. Haligi odam farishtingning
    yoniga etib kelgach, farishta undan: «Kaerga ketyapsiz?», Deb so’radi. «Shu shaharda
    bir birodarim bor, uni ziyorat qilgani ketyapman», dedi. «Unda sizning biron
    undirib oladigani haqingiz bormi?», Dedi farishta. «Yo’q, men uni faqat Olloh uchun
    yaxshi ko’raman», dedi. Shunda u: «Men sizga Allox jo’natgan elchiman, siz
    birodaringizni Olloh uchun yaxshi ko’rganingiz uchun sizni ham Ollox yaxshi ko’rdi»,
    dedi (Muslim rivoyat).

    Savbon roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va
    sallam: «Musulmon kishi musulmon birodarini ko’rgani borsa, to qayib kelguniga
    qodir jannatning xurfasi ichida bo»ladi», dedilar. «Yo Rasululloh, jannatning
    xurfasi nima?», Deb so’raldi. «Pishgan mevalari», deb javob berdilar (
    Musulmonlar uyi).

    Musulmon odam musulmon birodarini yaxshi ko’rsa

    Mikdom ibn Ma’diy Karib roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh
    solalllohu alayhi va salom aytilar: «Agar sizlardan biringiz birodarini yaxshi
    ko’rsatsangiz, yaxshi ko’rishni unga bildiring kuysin» (Abu Dovud, Termiziy, Rivojlanayotgan
    odam).

    Bir rivoyatda: «Bir kishi birodarini yaxshi ko’rsa, yaxshi ko’rishdan uni boxabar
    qilsin» (Termiziy, Abu Dovud rivoyati, Sahihu sunani Abi Dovud: 4273).

    Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Nabiy solallohu alayhi va
    salomning yoshlaridan bir kishi o’tirdi. Shunda u zot huzurida katta bo’lgan kishilardan
    birlari: «Men shu odamni Olloh uchun yaxshi ko’raman», dedi. «Aziga buni
    aytganmisiz?», Deb so’radilar Nabiy solalllohu alayhi va sallam. U: «Yo’q», dedi.
    «Boring, aytib kuying», dedilar. U kishi xaligi odamga yuklab aytgan edi, u: «
    Meni kim uchun yaxshi ko’rsangiz, yaxshi zot sizni yaxshi ko’rsin», dedi. U Nabiy solallohu
    alayhi va sallam oldirariga qaytib, uning so’zlarini aytdi. Shunda Nabiy
    solallohu alayhi va sallam: «Siz yaxshi ko’rganingiz bilan bilasiz birga blizasiz va
    siz o’zingiz talab qilgan ajr buladi», dedilar (Abdurazzoq va boshkalar rivati,
    As-silsilatus-sahifa: 3253).

    Anas roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Nabiy solallohu alayhi va sallam
    aytiladi: «Ikki odam bir-birini yaxshi ko’rsaydi, ularning ustunligidagi do’sti mehnatga jalb
    qilinmaydi» (Sahihul-adabil-muffrad: 423).

    Abud-Dardo roziyallohu anhudan rivoyat kilingan marfuatda o’tkazishda aytilgan: «Ikki
    odam bir-birini Olloh uchun goyibona yaxshi ko’rsa, ulaning Alloxga suyumlirog’i
    do’sti mehnatga jalb qilinishi kutiluvchidir» (Tabaronii roviyati, As-sili-73
    ).

    Abu Umoma roziyallohu anhudan rivoyat kilingan kurashda: «Banda bir bandani
    Olloh uchun yaxshi ko’rsa, Olloh azza va jalla uni albatta aziz-mukarram qiladilar
    (Axmad rivati, As-silsilatus-saqlash: 1256).

    Mo’oz ibn Jabal roziyallohu anhu aytadi: «Agar bir birodarni yaxshi ko’rsang, u
    bilan bahslashib-tortishma, unga ko’p xiralik qilma, u haqiqatda ko’t so’rab-surishtirmoqi,
    dushmanga tug’ri kelib qolasan, senga ishonib
    turing. mumkin »(Sahihul-adabil-muffrad: 424).

    Abu Hurayra roziyallohu anhu aytadi: «Sizlardan biringizning birodarining ko’zidagi
    qlini ko’radi, birovning ko’zidagi xodani ham ko’rmaydi!»
    (Sahihul-adabil-muffrad: 460).

    Musulmonlarning bir-biriga nisbatan nisbatan muhabbatlarini ortiqcha kiladigan va
    kuchaytirgan ishlarni
    Salomni yotish:

    Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Nabiy solallohu alayhi va
    sallam aytilar: «Jonim Qo’lida bulogan Zotga qasamki, musulmonning bulmaguningizcha
    jannatga kira olmaysizlar. Bir-biringizga muhabbatli bulmaguningizcha musulmon
    byla olmaysizlar. Salomni uyinglar, bir-biringizga muhabbatli bulasizlar.
    Nafrat-adovatdan saqlaninglar, kabi u kiruvchilar. Sochni qiradi, demayman,
    bundan tashqari dinni kiradi »(Sahihul-adabil-muffrad: 197).

    Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi
    va salam dedilar: «Iymon egasi bulmaguningizcha jannatga kira olmaysizlar.
    Bir-biringizga muhabbatli bulmaguningizcha buonli bula olmaysizlar. Sizlarni
    bir-biringizga muhabbatli bo’lishingizga sabab bulganiga ishlaw kyayinmi?
    Ўrtalaringizda salomni uyinglar (Muslim rivoyat).

    Abu Umoma roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va
    salom aytilar: «Odamlarning Ollohga yaqinrogi birinchi bulib salom
    beruvchilarida» (Abu Dovud va boshkalar rivati, Sahihut-targ’ib: 2703).

    Termiziy rivoyatida: «Yo Rasululloh, ikki odam paydo bo’lganida qay biri birinchi
    bo’lib salom beradimi?», Deb so’raldi. «Ollohga yaxshirog’i», deb javob berdilar.

    Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solallohu alayhi
    va salom aytilar: «Sizlardan birinigiz birodari bilan ko’rishda unga salom
    bersin. Agar o’rtalarni biror daraxt yo devor yoki xarsang tosib qolib, kun kunpara
    kelsalar, yangi salom bersin »(Sahihu sunani Abi Dovud: 4332).

    Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu
    alayhi va salom bilan birga ekanimizda oramizni biror daraxt ajratsa,
    yaratganimizda bir-birimizga salom berar edik (Tabaronii roviyati, Sahihut -6
    ):

    Abdulloh ibn Amr roziyallohu anhumodan rivoyat kilinadi: Bir kishi Rasululloh
    sollallohu alayhi va salamdan: «Islom amallaridan eng yaxshisi qaysi?»,
    Deb so’radilar. «Taom edirasan, tanigan va tanigan kishilaringga salom berasan»,
    dedilar (Muslim rivoyat).

    Ogar – Muzaynalik Agar – roziyallohu anhu rivoyat kiladi: Rasululloh sollallohu
    alayhi va salom anorlardan bir kishida bulgan xurmodan menga bir jarib (150
    kiloga yaqin) berilishi kerak. U berishni payg’ambarga solgan edi, men buni
    Rasululloh solalllohu alayhi va salamga aytdim. Shunda u zot: «Ey Abu Bakr,
    siz uchun, unga xurmosini olib bering», dedilar. Abu Bakr bilan bombardimon namozidan
    yig’ilgan masjidada ko’rishga va’dalashdik. Men uni va’dalashgan joyda topdim. So’ng
    birga ketdik. Abu Bakrni uzoqdan ko’rgan odam unga salom berardi. Shunda Abu Bakr:
    «Kurdingmi, kavm (sizga birinchi bo’lib salom berish bilan qanchalik) sizdan
    ustunlikka erishayapti. Biron odam salom berishda sizdan o’zib ketmasin », dedi.
    Shundan keyin uzoqdan biron odam ko’rinsa, biz undan avvalroq salom berishga
    shoshilardik (Taboroniy rivoyatasi, Sahihut-targ’ib vat-tarib: 2702).

    Bushayr ibn Yasordan rivoyat kilinadi: «Hech kim Ibn Umarga birinchi bo’lib salom
    berishga ulgurmas edi» (Sahihul-adabil-muffrad: 753).

    Tufayl ibn Ubay ibn Ka’b aytadi: Men Abdulloh ibn Umarning oldiga kelar va
    ikkalamiz bozoriga borar edik. Bozorga etib kelgach, Abdulloh ibn Umar korin,
    kalla-pocha sotadigan kambag’al bormi, savdolashayotgan odam bormi, miskin bormi,
    kimning o’tirganligi, albatta salom berar edi. Bir kuni Abdulloh ibn Umarnikiga
    kelsam, u meni yangi bozorga etakladi. Shunda men unga: «Bozorada nima qilasiz, siz
    o’zingiz biron savdo ustida turmasangiz, nar-navoni so’ramasangiz,
    savdolashmasangiz, bozorchilar bilan o’tirmasangiz? Undan ko’ra shu erda gaplashib
    o’tiraylik », degan edim, Abdulloh:« Ey ko’rinboy, – Tufayl ko’rindin odam edi –
    biz faqat salom uchun boramiz, paydo bo’lgan odamga salom beramiz », dedi
    (Sahihul-adabil-muffrad: 770).

    Qo’l berib ko’rishish:

    Baro ibn Ozib roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu
    alayhi va salom aytiladi: «Ikkita musulmon bir-biri bilan kelib chiqadi
    , hayratlanib ko’ringishar, ajralmaslardan turib gunohlari magfirat kilinadi» (43-
    oyat)

    Ibn Abbos roziyallohu anhumodan rivoyat kilinadi: Nabiy solalllohu alayhi va
    salom aytiladi: «Musulmon kishi musulmon birodari bilan
    olib boriladigan uchishganida, uni ikkilamchi gunohlarni barpo
    etishlari kerak edi, ularni ushlab turing (saqlang) 2004).

    Baro ibn Ozib roziyallohu anhu aytadi: «Salomlashuv birodaring bilan
    qo’lan berib ko’rishni bilish mukammal bu’ladi» (Sahihul-adabil-muffrad: 745).

    Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu
    alayhi va salom birov bilan kurishganlar, siz o’z qo’li bilan olmagunicha qullarni
    tortib olmas edilar (As-silsilatus-sahifa: 2485).

    Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu
    alayhi va salamning sagoballari bir-birlari bilan olib borilgan
    tekshiruvda ishtirok etish, safarda kelayotganlar uchun kuchaytirish kerak (Tabaronii riyoati,
    26-asr).

    Azaro qilishyalar berish:

    Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Nabiy solallohu alayhi va
    sallam: «Bir-biringizga yashashga bering, o’zaro muhabbatiz ortadi», dedilar
    (Sahihul-adabil-muffrad: 462).

    Anas roziyallohu anhu dedilar: «Ey bolalarim, bir-biringizga sahovat qiling,
    joylaringizni ish bilan shug’ullantiring» (Sahihul-adabil-muffrad: 463).

    Ibn Umar roziyallohu anhumo dedilar: «Bizga shunday zamonaviy zamonlar keltirilgan ediki, bir
    kishi o’zining dinori va diniy jamoatiga musulmon birodaridan ko’rib haqiqatni taklif qildi.
    Endilikda bizlardan birimizga dinor va dirham musulmon birodaridan
    ko’rpa suyumliroq bo’lib qoldi »
    (Sahihul-adabil-muffrad: 81).

    Musulmon birodariga g’oyibona duo kilish:

    Ummud-Dardo roziyallohu anjuman rivoyat kilinadi: Nabiy solalllohu alayhi va
    salom aytililar: «Musulmon kishining birodari haqiga qilingan g’ayibona duosi
    ijozat kilinuvchilar, uning boshi ustida bir farishta turdi, kachon birodariga
    yashayapsizlar , chunki siz juda yaxshi bilasizmi? , deydi
    (Muslim rivoyat).

    Abu Bakr Siddiq roziyallohu anhu aytadilar: «Allox yulidagi birodarning duosi
    ijozat kilinadi» (Sahihul-adabil-muffrad: 486).

    Musulmon birodar yoziga tabassum bilan boqish va unga ochiq yuz bilan
    yozishish:

    Abu Zar roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va
    salom aytiladi: «Birodaring yuziga tabassum bilan boqish kerak, amri ma’ruf
    va nahiy munkar qilayotgan sadaqa, adashib kolgan kishining yiliga solib
    qo’yganingda, senga kerak deb aytganda. sadaqa,
    chelagingdan birodaring chelagiga suv kuyib berish siz uchun sadaqa »(Termiziy va
    boshkalar rivoyatasi, Sahihut-targ’ib vat-tarib: 2685).

    Abu Juray Xujaymiy roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Men Rasululloh
    solalllohu alayhi va salom huzurlariga kelib: «Yo Rakululloh biz
    qahramoni o’qitamiz, bizni shunay narcani o’rgatinging, Ollox bizni u
    bilaman», deb aytdim. Rasululloh solallohu alayhi va salom dedilar:
    «Yaxshilikdan biror narcani ham arzimac canamajin, harakat (quduqqa) cuv olgan
    odamning idishi uchun chelagingdagi kuvni kuyib berish ham, birodaringga
    og’zingiz bilan bokib suzilasizlar … () ,
    Sahihut-targ’ib vat-tarhib: 2687).

    Nasoyiy va Axmad rivoyatida: «Yaxshilikdan biron narsani kilishni arzimas sanama,
    harakat birovga (bir buloq) arqon sovga kilish bwlsa ham, (quduqqa) kuv olib kelingan
    odamning idishiga chelogindan cuv kuyib berish kerak edi
    , musulmonni olib ketyapsizmi odamni ko’nglini yozish bo’sa
    ham, tik kiyimninging ipini yasashga qilsa ham bo’ladi ».

    Birodarlarning ziyoratida o’rtacha bo’lish, malollantirish darajasida ko’p bormaslik va
    uzilib ketish darajasida kam bormaslik:

    Abdulloh ibn Amr roziyallohu anhumodan rivoyat kilinadi: Rasululloh solallohu
    alayhi va salom aytiladi: «Ora-sira ziyrat kilib tur, muhabbat ortadi»
    (Tabaronii rivatiyasi, Sahihut-targ’ib vat-tarhib: 2583).

    Birodarini Olloh uchun yaxshi ko’rishni bildirishi kerak:

    Ali ibn Xusayndan rivoyat qilingan marfuatda qolmoqda: «Sizlardan biringizning
    birodarini Ollox uchun yaxshi ko’rsa, unga buni bildirasiz. Shubhasiz, bu do’stlikning
    ishbilanishi va muhabbatning saqlanib qolishi uchun sababdir »(As-silsilatus-sahifa:
    1199).

    Allox uchun bir-birini yaxshi ko’rganlarga Olloh taolo huzuridagi
    mukofotlar

    Abu Muslimdan rivoyat kilinadi: Men Muozga: «Ollohga qasamki, men sizni yaxshi
    ko’raman, biroq bu sizdan mol-dunyo umid kilganimdan yoki oramizda qarindoshlik
    borligi uchun emas», dedim. «Unda nima uchun?», Deb so’radi. «Alloh uchun», dedim. U
    belbogimdan tortib turib dedi: «Agar rost aytayotgon bulsang, xursand bylaver.
    Chunki men Rasululloh solalllohu alayhi va salomning: «Allox uchun bir-birining
    yaxshi ko’rgan kishilari» Uyda saqlanib qolinadigan soya byulmagan kunida arshning
    soyaida buvladilar, ularning martabasiga payg’ambarlar va xizmatchilar havas qiladilar «deb
    aytdi.

    Uboda ibn Somit bilan ko’rishib, unga Muoz aytgan kurashini aytgan edim, u dedi:
    «Men Rasululloh solalllohu alayhi va salom Rabbilardan rivoyat qilib shunaqa
    dinlarni eshitishgan:» Men uchun bir-birlarini yaxshi ko’rganlarga Mening
    ishqibozim vojib edi. Men uchun bir-birlarga nasihat qiluvchilarga Mening
    muhabbatim vojib bo’ldi. Men uchun bir-birlarga infoq-qayta amalga oshirilganlarga Mening
    muhabbatim vojib bo’ldi. Ular nurdan qilingan minbarlarda bo’ladilar, payg’ambarlar,
    shahidlar va sidqidlar ulaga havas kiladilar »(Ibn Xibbon va boshkalar rivoyatasi,
    Sahihut-targ’ib vat-tarhib: 3019).

    Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи
    kirichadi саллам айтдилар: «Қиёмат кунида Аллоҳ таолонинг аршнинг ўнг томонида ўтирувчи
    Xos кишилари бўлади – Аллоҳнинг ҳар икки қўли ўнгдир-баракотлидир – улар нурдан
    бўлган минбарларда ўтирадилар, чеҳралари нуроний бўлади, улар на пайғамбарлар,
    на moshidlar va na siddiqlar ». «Yo Rasululloh, ular kimlar?», Deb so’raldi.
    «Ular Olloh taborakasi va taolo uchun bir-birining yaxshi ko’rgan kishilaridir», deb javob
    berdilar (Taboroniy rivoyat, Sahihut-targ’ib vat-tarhib: 9022).

    Abud-Dardo roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi
    va salom aytiladi: «Olloh taolo qiyomat kuni yuzlarida nur ko’tarilgan qishloq
    xo’jaligini olib bordi, ular bilan bog’langan odamlarni kuzatib
    borishdi» deb aytdi. Shunda bir a’robiy tizzalab
    turib: «Yo Rasululloh, bizni tomonga keling beramiz, tanib olamiz», dedi.
    «Ular turli qatlamlardan, turli diyorlardandir, Ollohning zikri ustida
    jamlanadilar», dedilar (Tababariy rivoyat, Sahihut-targ’ib vat-tarhib:
    3025).

    Ibn Umar roziyallohu anhumadan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi
    va salam: «Olloh taoloning shunaqa bandalari borki, ular na payg’ambarlar va na
    shahidlardir, qiyomat kuni payg’ambarlar ham, uylari ham ularlarga Olloh taologa
    tashrif buyurganlar bilan yashashni xohlaysizlarmi? Shunda
    bir a’robiy tizzalab turgan holat: «Yo Rasululloh, bizni sifatlab, ochiqlab
    bering», dedi. «Ularni taniqli buzilgan odamlar, o’zlari turli-tumanli qavatlardan, Olloh yulida
    do’stlashilgan va bir-biriga muhabbat qo’yilgan. Allox toolo qiyomat
    kuni ularga nurdan qilingan minbarlar urnatadi, hammom odamlar kurkuvda bulganda
    katta kurkishmaydi, ular Olloh azza va jallaning do’stlari, «ularga
    xavfu-xatar yuqdir va g’amgin ham bulmaydilar »
    », dedilar (Hokim «Mustadrak» da
    keltirgan, As-silsilatus-sahifa: 3464).

    Yani, unda sening biron
    haqiqatning bulsa yoki biron xojatinning bulsa, yasayib aytaverib joniga tegma.

    Ibn Umar roziyallohu anhumaning
    hayotiy davrlaridagi gap shu bylsa, bizning zamonaviylashtirishimizdagi hayot haqida
    nima deyish mumkin ?! La havla va la kuchata illa billah !!!

    Ислом Нури
    Ислом Нури

    Ислом Нури ўзбек тилидаги Исломий аҳлуссунна веб саҳифаси

    Articles: 1962