Бизга боғланинг
Ўзбек тилидаги Исломий веб саҳифа
Ўзбек тилидаги Исломий веб саҳифа
14.2 Жоннинг ўз эгаси устидаги ҳақлари
Jonni kiyinash, xalok kilish va azoblashga olib boruvchi nazrga vafo kilinmaydi.
Ibn Abbos roziyallohu anhumodan rivoyat kilinadi: Payg’ambar solalllohu alayhi va sallam xutba kilayotgan edilar, tik turgan odamga ko’zlari tushdi va u haqiqatda so’radilar. «Abu Isroil, kuchyosh tigida tik turishni, o’tirmaslikni, so’lanmaslikni, gapirishni va kunza tugishni nazr qilibdi», deyishdi. Shunda Rasululloh solallohu alayhi va sallam: «Unga aytinglar, gapirsin, soyalansin, o’tirsin va kunzasini oxiriga etkazsin», dedilar (Buxoriy risoti).
Anas roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solallallohu alayhi va salom bir mussafidni ikkilada o’g’linining uyida sudralib borayotgandagi ko’rib: «Bu odamga nima bo’ldi?», Deb so’radilar. «Baytullohga piyoda yurib borishni nazr qilibdi», deyishdi. «Olloh taolo uning o’z nafsini azoblashidan behojat Zot», dedilar, ovoz uni ulovga minib olishga buyrildilar (Mutafaqun alayh).
Imom Muslimning Abu Hurayradan qilingan rivoyatida: «Ey o’qsoqol, ulovga minib oling! Olloh sizdan ham, nazringizdan ham behojat », dedilar.
Insonning dunyodan shar’iy nasibasi bor, odam o’zini kiyashi, dunyoda paydo bo’lgan haqiqatdan yashash uchun kerak emas.
«Alloh senga ato etgan mol-davlat bilan (avvalo) oxirgi (obodligini) istagin va dunyodan bulib nasibangni ham unutmagin. Olloh senga qayta qilingan kilgani kabi sen ham (Ollohning bandalariga) infoq-qayta qil. Erda (zulmu-zurvonlik bilan) buzg’unchilik kilishga urinma. Chunki Olloh buzg’unchi kimsalarni suymas » (Qasas: 77).
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom sadaqaga buyerlandlar. Shunda bir kishi: «Menda dinor bor», dedi. «Azinga sarfla», dedilar. «Yana bor», dedi. «Ayolinga sarfla», dedilar. «Yana bor», dedi. «Xodiminga sarfla, uyog’ini uzing bilib sarfla», dedilar. (Sahihul-adabil-muffrad: 145).
Imron ibn Husayn roziyallohu anhudan rivoyat kilingan marfuatda o’tkaziladi: «Allox toolo bir bandaga ne’mat ato etgan bulysa, bandaida nematining asarini ko’rishni yaxshi ko’rdi» (Ibn Sa’d, Tahoviy «Muskilil» da va Baytida saqlanmoqda) : 1290).
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytiladi: «Olloh taolo bir banda ne’matga ega bo’lsa, unda ne’matining asarini ko’rishni yaxshi ko’radi, hayotni davom ettiradi (yashashni xohlayapman) , pokiza va (so’rashdan) o’zini saqlovchi odamni yaxshi ko’radi » (Bayhaqiy« Shuab »da va boshkalar rivoyat qilingan, As-silsilatus-sahifa: 1320).
Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytilar: «Dunyolaringizdan menga ayollar va xushbo’ylik suyumli qilindilar, ko’zim quvonchi namozda kelindilar» (Axmad, Nasoiy, hayotda saqlanmoqda)
Ibn Shihob rivoyat qildi: Usmon ibn Maz’un o’zini axlatlashmoqchi va (bir joyda muqim yashamay) er yuzini navbatdagi yurmoqchi oldida Rasululloh solalllohu alayhi va salom unga dedilar: «Mendan chiroyli o’rnakni olsangiz buldimimi ?! Men ayollarni bilan bo’laman, gusht eyman, kunza tutaman va og’zim ochiq ham bo’lishadi. Ummatimning bichilishi kuniza tutishdir, yozilgan va yozilgan odam mening ummatimdan emas »(As-silsilatus-sahiha: 4: 445).
Abdulloh ibn Horis roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: «Rasululloh solalllohu alayhi va salom zamonalarida masjidda non va gusht er etik» (Sahih sunan Ibn Moja: 2669).
Shaxl ibn Xunayf roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi va salom aytiladi: «Izzizni qatiq (toat-ibodat bilan) kiyinamanglar! Darhaqiqat, sizlardan ilgarida o’tganlar o’zlarining qat’iyatli qiyofa bilan bog’liq sabablarini ko’rib chiqishdi, ularni olib tashlangan qutilarni cherkovlarda va monastirlarda topizlar »(Buxoriy« At-tarixul-kabir »da keltirgan, As-silsilatsus-saqlash: 3124).
Jismu-jonga ziynni keltirib chiqaruvchi har qanday zararli odat, ish va hayot tarzidan uzoqda bulish ham jonning oz egasi ustidagi haqiqatlardan
Uboda ibn Somit roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va sallam: «Aziga zarar etkazish ham, birovga zarar etkazish kerak», deb hukm qilildilar (Sahih sunan Ibn Moja: 1895).
Abu Sirma roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytiladi: «Kim birovga zarar etkazish urinsa, Olloh uni zararlantiradi. Kim birovga mashaqqat etkizishga urinsa, Alloh uni mashaqqatga soladi »(Sahih sunan Ibn Moja: 1897).
Mikdom ibn Ma’diy Karib roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytiladi: «Odamzot ko’rishdan keyin yamonroq biror idishni tugdirdi. Odam bolasiga belini tik tutadigan bir necha lyukmalar kfoya. Juda bulmasa, (korinning) uchdan biri taomiga, uchdan biri ichimligiga, uchdan biri nafasiga (bulsin) »» (Termiziy, Ibn Xibbon, Xokim rivoyatlari, (As-silsilatus-sahifa: 2265).
Fotima roziyallohu anjuman rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytiladi: «Noz-ne’matlarga shong’igan, anvoi hil taomlar va turli-uy kiyimlari istaydigan, gapni olib ko’chadigan (maqtanchoq) kimsalar hayotni qabul qilyapman» , (As-silsilatus-sahiha: 1891).
Abu Juhayfa roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va sallamning olilarida tekshirilgan edim: «Nima eding, ey Abu Juhayfa?», Dedillar. «Non bilan gusht», dedim. Shunda u zot: «Qiyomat kuni eng uzoq och qolib ketadigan odam bu dunyoda eng ko’t to’k yurgan odamdir», dedilar (Tabaroniy rivoyatasi, As-silsilatus-sahifa: 3372).
Jundub ibn Abdulloh roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytdilar: «Kim ko’rganiga shunchaki pokiza emish kiritishishga qodir bulsa (shunday qilsin), chunki insoniy insonning birinchi oyinligidan juda yaxshi foydalanganlaringni saqla-chi, – dedi-da, saqlar. ).
Jobir ibn Abdulloh roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom bizni uyimizga keltirishlari kerak bo’lgan bir kishining sochlari tug’rigan vaziyatni ko’rib chiqish: «Bu odam sodini tartibiga keltirgan narsa topolmaydimimi ?!», tutgan uyingizda topolmaydimi ?! », dedilar (Abu Dovud, Nasoyiy, Ahmad rivoyatlari, As-silsilatus-sahaja: 493).
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytiladi: «Misvok tutish, mulozimni qismatish, shokolni kuyish ishi kuni bilan g’usl qilish Islom Islomga qo’shildi. Majusiylar mo’ylovlarini o’rganib, shokoladlarini bo’lishadi. Sizlar ularga hilof kilinglar: mulyovlaringizni olib, shokololingizni o’quvchilar »(Ibn Hibbon rivoyatasi, As-silsilatus-sahaja: 3123).
Oisha roziyallohu anxatan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytiladi: «Sochni (yuvib-тараб) izzat-ikrom qilinglar!» (Ibn Adiy «Komil» da rivoyat qilingan, As-silsilatus-sahifa: 666).
Said ibn Abdurahmon al-Jahshiydan rivoyat kilinadi: Rasululloh solallohu alayhi va salom Abu Qatodaga: «Soch ustirsang, uni izzat-ikrom kil», dedilar (Abdurrazzoq «Musannaf» da va boshkalar rivoyat kilgan, As-saqlangan 22-asr)
Ibn Umar roziyallohu anhumodan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytilar: «Misvok tutinglar! Chunki, u ochizning pokligiga va Parvardigornning roziligiga sababdir »(Axmad rivoyatasi, As-silsilatus-sahifa: 2517).
Ibn Abbos roziyallohu anhumadan rivoyat kilingan marfuatlanishida: «Kimda-kim qwlda gshtt-yog yuki bulgan vaziyatda uyquga yotib, biror narsaga yulliksa, o’zidan ko’rsin!» (Buxoriy «Al-adabul-muffrad» da, Tabaroniy «Al-mujamul-avsat» da keltirgan, As-silsilatus-sahiha: 2956).
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytilar: «Ko’p kulgmanlar! Chunki ko’p kulish qalbni o’ldiradi » (Ibn Moja rivoyatasi, As-silsilatus-saxiha: 506).
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solallohu alayhi va salom aytilar: «Kurashda enggan odam haqiylik kuchi emas. G’azablangan pattada o’zini tuta olgan odam kuchlidir »(Buxoriy rivoyatasi).
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Bir kishi Nabiy solallohu alayhi va sallamaga: «Menga nasihat qiling» degan edi, «G’azab qilma!», Dedilar. Haligi odam iltimosini bir necha bor takrorladi. Yana: «G’azab qilma!», Dedilar Rasululloh solalllohu alayhi va sallam (Buxoriy rivoyatiya).
Ibn Abbos roziyallohu anhumadan rivoyat kilinadi: «Rasululloh solalllohu alayhi va salomning yurishlaridan og’iz va yalov emallari bilinib turadi» (As-silsilatus-sahifa: 2140).
Jismu-jonga qo’ymoq kilib, davom etish zarurligi haqida
Jobir ibn Abdulloh roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom bir kasalni kurgani uchun: «Unga tabib chaqirilganlar bulymaydimi ?!», dedilar. «Yo Rasululloh, siz bizni shuga buyurizmi?», Deyishdi. «Olloh taolo bir dardni tushurgan bo’lsada, u bilan birga albatta davo ham tushirilgan bo’ladi», dedilar (Ibn al-Xomamiy rivoyatasi, As-silsilatus-sahifa: 2873).
Abud-Dardo roziyallohu anhudan rivoyat kilingan kurashda: «Olloh taolo dardni ham, davoni ham yaratgan. Shunday ekan, davolaninglar, birer harom bilan davolanmalar! » (Dulobiy rivoyatiy, As-silsilatus-sahaia: 1633).
Abu Said al-Xudriy roziyallohu anhudan rivoyat kilingan marfuatda kurashda: «Olloh taolo bir dardni tushurgan yoki bir kasalikni yaratgan bulsa, unga albatta davoni ham tushin olgan yuq, lekin uni bilgan biladi, bilmagan bilmaydi. Faqat «som» ning (davosi yo’q) », dedilar. «Yo Rasululloh, so’m nima?» deb so’radi. «Ўlim», dedilar (Xokim rivoyatasi, As-silsilatus-sahiha: 1650).
Ansolardan qilingan bir kishidan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom jarohatlangan bir kishining kurganini olib borishadi va: «Unga falon qatlamining tabibini chaqirishlar!», Dedilar. Tabibni chaqirdi. U kelgach: «Yo Rasululloh, davo oldida qiladimi ?!», deb so’radilar. «Subhanalloh! Allox taolo er yuziga biron dardni tushurgan bulsa, uning shifosini ham tushurgan ohir », dedilar (Ahmad rivoyatasi, As-silsilatus-sahaia: 517).
Hadis yullanmasiga qarab, odamlarning ichidagi sizning ishingizdagi loyiqroq odam o’zingiz, singan yoqinglar.
“Qatiq turib so’rovchini yo’qdirmaydi” ning ma’nosi – U odamlarga yo’qibilib, xiralik kiladigan so’rovchini yoqtirmaydi, hozirgi paytda o’zgacha imtiyozga ega va faqir bo’lib ishlaydi. Olloh taoloning: «Ular tilanib turib olmaydilar » (Baqara: 273) tadbir shu mazmundadir. Zotan, xojatman odam yaratuvchisi va egasi bulmish Olloh taoloning O’zidan qat’i nazar so’rab murojaat qilyapti. Olloh taolo rizq beruvchisi, bexojat Zot, U bandasi o’zidan qat’i nazar so’raganini yaxshi ko’radi.
Mast kiluvchi ichimlik ichish, chekish, narkotika moddalari iste’mol qilishni amalga oshirish, yalovlik, juda uhlash, keyin tozaligiga ro’y berish, kasalishish va semirishga sabab bo’lishi kerak bo’lgan vazifalarni qabul qilishda davom etayotgani kabi juda muhim uz egasi ustidagi haqiqatlardan.
Xadis har qanday zararli narsalardan – ho u botiniy ma’naviy zarar etkazuvchi bulsin, xo’zga ko’rinib turadigan moddiy zarar bulsin, xox jon egasining uziga chek qo’yilgan bulsin, xox ishbilarmonlarga ham o’tsangiz kerak – barcha-barchasidan qaytarib berasiz.
Ushbu tutish kishining uzining tokati etmaydigan va o’qibatlarning o’tishi uchun zayflik qiligan zarar, halokat, shiddat, fitna va bolalar uchun o’zlarini qaytarib berishdi … Biroq, bola va imtihonni olib boradigan odamlarni o’zlari kutib olishlari mumkin edi. Birinchisiga juraat kilmaslik va uni talab kilish kerak. Chunki, unga intilish va talabni bajarishda O’zini Ollohga pok ko’rsating (yangi o’zimni chidamli va kuchlicha ko’rsating) bor bo’lib, bu kabi kameraga qarama qarshi. Ikkinchiga – boshga tushganda – Olloh taolodan sabr-toqat va ajr berishini Ollohdan so’raymiz.
Ya’ni qwlini, shuningdek, o’zzini yaxshi tozalamay, ovkat yuki bulgan vaziyatda uyquda yotgan odam xasharotlar birinchi jin tegishi kabi boshka biron ofat kelib ziyn etkazsa, aybi bo’zadi.
Hadis tashki xaritakatlarning ichki olamga ta’sir ko’rsatishiga, ulangan har bir boshqasi bilan ta’sirlanishga dalil qilingan.
Qatiq g’azablanish zulm, adovat va yomonlikka sabab bo’lgan kabi, yurak-kon tomirdagi kasaliklardan ko’chib o’tishga sabab bo’lgan sabab.
Dori-dormon iste’mol
qilishni amalga oshirishda davom etayotgan sabab, shifo beruvchini esa Olloh taoloning O’zi, doriga
shifobaxshlik xususiyatini bergan zot ham Uning o’zi, istasa u bilan foydalantiradi,
istamasa yuq, deb belgilab qo’ydi,
tibbiyot bilan aloqasi yo’q. Ollohdan emas, deb e’tirof etilgan qilich butunlay boshka narsadir. Birinchi
ma’no haqiqat va mashru’, ikkinchi ma’no esa botil va shirk ham Allox taoloning:
«Kasal buvling vaqtida Uning Ўzi menga shifo berur» (Shuaro: 80) kurashga
qarshi.
