20.2 Ҳайвонларнинг ҳақлари

    Xayvonlarni lazzatlash mumkin emasligi

    Imron ibn Husayn roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salam safarida ekanlarida analitiklardan bir oyolinning to’yasi qayrilik kilinganida u uyasini lanatladi. Rasululloh solallohu alayhi va salom buni eshitib qolib: «Tuyaning ustididagi yuklarni olinglar va o’zingizni kuyib yuringlar, chunki u malun bo’ldilar», dedilar. Imron aytadi: «Hali hanuz ko’z oldimda, usha to’ya odamlar icida yurar, unga hech kim tegmas edi» (Imom Muslim rivoyat).

    Abu Barza al-Aslamiy rivoyatida: Bir joriya to’ya ustida borar, to’yga kavmning bazi matolari yuklangan edi, tog ‘oraligida qismlar borishargan, birdan Nabiy sollallohu alayhi va salomni ko’rdi va (u zotga yul bug’atish uchun tug’ilgan kuningda) », Degandi edi, Rasululloh solalllohu alayhi va salam:« La’natga duchor bulgan tuya bizga qo’shilish bulmasin! », Dedilar (Imom Muslim rivoyat).

    Xayvonlarni urishtirish yo’q yozishdan qaytarish

    Ibn Umar roziyallohu anhumodan rivoyat kilinadi, u odam xayvonlarni urishtirishni makruh ko’rardilar (Sahihul-adabil-muffrad: 936).

    Ibn Abbos roziyallohu anhumadan rivoyat kilinadi: «Rasululloh solalllohu alayhi va salom jonzotni ko’rsatilgandan va xayvonlarning yozilishidan qaytarilganlar» (Bayhaqiy «Sundan» da rivoyat kilgan, Sohihul-jomiy: 6960).

    Ibn Umar roziyallohu anhumodan rivoyat kilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi va salom otlari va chorva xiyonatkorlarini yozishdan qaytarganlar» (Ahmad rivoyatasi, Sahihul-jomiy: 6956).

    Ibn Abbos roziyallohu anhumodan rivoyat kilinadi: «Rasululloh solalllohu alayhi va salom jonzotlarni ko’rsatib berish va chorva xayvonlarini yozish uchun qat’iy qaytarilganlar» (Xamsamiy «Majmauz-zavoid» da aytdi: Bazzor rivoyat qilganlar, saqlaydi)

    Odamzotning gunohu ma’siyatlarining jismoniy shaxslar olamiga salbiy harakat

    Ibn Umar roziyallohu anhumadan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytiladi: «Qay bir kavm mollarining zakotini bermas ekan, ularga samodan qo’zg’alib o’tib ketadi, agar chorva xayvonlari byulmasa edi, 4-asrda yashayapman.

    Abul-Ahvasdan rivoyat kilinadi: Ibn Mas’ud roziyallohu anhu: «Agar Olloh odamlarni katta qilgandan gunohlari bilan yozolsa edi, (er) ustida biron jonivorni kutib olgan edi. Lekin U zot ularni (yozolashni) belgilagan muddatg’acha (yotni qiyomat kunigacha) foydalaniladi » (Fotir: 45) oyatining o’qib turib:« Odamzotning gunohi sabablari bilan bog’liq bo’lgan gongkvongiz ham azob tortishishga o’z qo’lida », dedilar (24-oyat). aytadi: Xokim rivoyat kilib: «izodi saqih», degan).

    Odamlarga yaxshilikni o’qitish beruvchi olimni barcha xivvonlari, qaror baliklari chumolilarga duo kilishlari

    Abud-Dardo roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytiladi: «Darhaqiqat olimga osmonlaru-erdagi mavjudotlar, suvdagi baliklar ham duo-istigfor aytadilar» (Abu Dovud, Termiziy, Ixit, Ixob ).

    Jobir roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytiladi: «Yaxshilikni o’qitish uchun odamga barcha narxlari, kuch ishlatadigan bolalar bilan hamo-istigfor ayib turadilar» (Tabaroni «Avsat» da rivoyat 30-asr)

    Abu Umoma al-Bohiliy roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va sallam aytiladi: «Darhaqiqat, Allox taolo, Uning maloikalari, samovotu er ahli, qaror qabul qiladigan odamlarni qidirib topinglar» Termiziy rivoyat, Sahihul-jomiy: 1838).

    Otning fazli, ot bokishga tortib, ot choptirib musobaqalarga kilishning mashruligi

    Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solallohu alayhi va salom aytilar: «Otning oldingidan yaxshilik arimaydi» (So’zma-so’z tarjimasi: «Yaxshilik otningning oldingidagi yoliga tugib»).

    Ibn Umar roziyallohu anhumodan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytiladi: «Otning pononasiyasida qiyomat yaxshi bor» (Muttafaqun alayh).

    Urva al-Borikiy roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytiladi: «Tuya o’z egaligiga izzat, uy barakadir, otning peshonasidan tortib, juda yaxshi ko’rinadigan arimaydi» (Ibn Moja va boshkalari-hayot)

    Urva al-Borikiy roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytiladi: «O’ting peshonasidan to qiyomat yaxshi – ajr-savob va fganimat (jihodda qo’liga kiritilgan o’lja) arimaydi» (Mutaaf)

    Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytiladi: «Ot uch kishiga (uch narsa olib keladi): bir kishiga ajr, bir kishiga (gunohdan) tirik, va yana bir odamga esa gunoh. Ajarga ega buladigan odam uni Olloh yulida (gijjada minish uchun) bog’lab qo’yilgan (asragan) kishi bug’lanib, uni o’qitadigan yaqin odamga arqonni uzib olib tushovlab kuygan. U mana shu tushovi ichida turib shu o’ltoq yo’q bog’dan qancha narsa egan bo’lasa, egasiga shuncha savob bo’ladi. Maboda u arqonini uzib, bir-ikki martta atrofida bulsa, uning izlari va tezaklari ham egasi uchun ajrga aylanadi. Agar biror ariq olgandan o’tib, uning suvidan ichgan bo’lsa, egasi uni sug’ormoqchi bu’lagan bo’sa ham bu unga ajr bo’ladi. Yana bir odam uni birovlardan behojat bo’lish, so’raganlardan poklanish va to’yish uchun bog’lagan (asragan), unga nisbatan Ollohning haqiqatini (ya’ni undan yaxshi ishlarda foydalanish, em-xashagidan boxabar bo’lish) ham unutmagan, bu otning uchun (gunohdan) parda-tuviq byladi. Yana bir odam uni maqtanish, riyo va islomga qarshi dushmanlik qilich uchun asrab, u unga gunoh bo’ladi »(Mutafaqun alayh).

    Ibn Umar roziyallohu anhumodan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom otni chopishga tayyorlab boqarldilar (Sahih sunan Abi Dovud: 2246).

    Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: «Musobaqalashish faqat panja (yani to’ya) yo to’yok (yot ot) yoki kamon o’qi (otish) edi» (Sahih sunan Abi Dovud: 2244).

    Ibn Umar roziyallohu anhumodan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salam otllar musobaqada tashkil qilingan kililar va glibga mukofot berdilar (Ahmad rivoyati, Alboniy «Irvo’iz» 1507 da sayih sanagan).

    Anas roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va sallamning «Azbo’z» nomli to’yalari bulib, undan biron to’ya o’zib ketolmasdi. Bir a’robiy ozining ko’zda tutilgan (ikki yoshdan olti yostagacha katta bo’lgan erkakak tuyani shunday nomlangan) kelib, o’zdan ketibdi. Musulmonlar bundan xafa bo’lib: «Azbo’yoq orkada qoldi-ya!», Deyishdi. Shunda Rasululloh solallohu alayhi va sallam: «Albatta, Olloh taolo dunyodan biron narsani baland qilingan bulsa, (bir kuni) albatta uni pasaytiradi», dedilar (Imom Buxoriy roviyati).

    Ot choptirish musobaqalarida, garov va o’lim uyinidan qaytarish

    Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytilar: «Ot uch xildir: Rahmonning oti, insonning oti, shaytonning oti. Rahmonning oti Olloh yulida (yangi jixat uchun) bog’lab qo’yilgan (boqilgan) ot bulib, uning emas ham, tezagi ham, siyligi ham – va Olloh xoxlagancha boshka narsalarini ham aytilar – ajrdir. Insonning oti – ko’rnidagini (yangi bolasini olip ko’paytirishni) istab boqilgan ot bulib, u faoliyatdan tulik-pardadir. Shaytonning otasi esa uning ustida o’lim va garov uynaladigan otdir »(Axmad, Bayhaqiy rivoyatlari, Alboniy« Irvo’az »da (1508) sayih sanagan).

    Musobqada otni kiyin kuyish va uni kuch-toqatli etmaydigan narsaga majburlash mumkin emasligi

    Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhumodan rivoyat kilinadi: «Rasululloh solalllohu alayhi va salom sovutilgan (chiniktirilgan) otlar O’rtasida Xayfadan musobaqalari tashkillashtirildi, marra asarlari Saniyatul-vado’v bo’ldilar. Sovutilmagan otlar o’rtasida esa Saniyadan Bani Zurayk masjidiyagacha musobaqalar tashkil qilinmoqda. Abdulloh ibn Umar shu musobaqada qatnagan edi »(Mutafaqun alayh).

    Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhumoning Termiziy keltirgan rivoyatida: «Rasululloh solalllohu alayhi va salom sovutlangan otlar xrstida Xayfadan Saniyyatul-vado’agacha musobaqalarga uyushtirildi, o’tirgan masofa olti mil edi. Sovutilmagan otlar o’rtasida esa Saniyatul-vado’dan Bani Zurayq masjidigacha musobaqalari tashkillashtirildi, ulardagi masofa bir mil edi » (Sahih sunan at-Termiziy: 1389).

    Ibn Abbos roziyallohu anhumodan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytdilar: «Musobaqa payti otinining ortidan birovni zabon qilingan (yotgan otinigan birovni yugurtirib, uni tezlatishga unagan) odamni bizni bizni (bizni) bizni odamni bizni bizni deb bilamiz -sahiha: 2331).

    Allox yulidagi jixradga tayyorlanayotgan otga pul-mol sarflashning fazli

    Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytilar: «Otning pononasidan to qiyomat yaxshi arimaydi, otga pul sarf kiluvchi odam o’zini qwlini tinimsiz nafaqa kilish bilan ochuvchi odamni uyida saqlayman». 3349).

    Shaxl ibn Hanzaliya roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solallohu alayhi va salom aytilar: «Olloh yulligidagi otga pul sarf kiluvchi odam qullarni tanimsiz sadaqa bilan ochuvchi odamga o’hmadi» (Tabaroni rivoti), 1964 yil.

    Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytiladi: «Ot uch kishi uchun (uch narsa keltirdi): u bir kishi uchun ajr, bir kishi uchun (kamfagallikdan) tugri, bir kishi uchun gunohdir. Ot u uchun ajr bug’langan odam – uni Olloh yulida (yangi jixat uchun) boqaotgan va unga tayyorgarlik ko’rgan kishi. U unga ajr bo’lib, ko’rniga kiritgan (yangi tug’ilgan) har bir narsa uchun Olloh unga ajr bitadi »(Sahih sunan at-Termiziy: 1336).

    Otni eshakdan ko’chirish (urchishish) dan qaytarish

    Ali ibn ABi Tolib roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salamga bir xaxir qilishyapti. U zot uni minib yurildi. Men: «Biz ham otni eshakdan kochirsak-da, Xuddi shuncha yaxshi xashirimiz bulsa», deb edim, Rasululloh solalllohu alayhi va sallam: «Bilimsiz odamlarga bunday qilib qo’ydi», dedilar (Sahih sunan Abi Dovud: 2236).

    Abdulloh ibn Ubaydulloh ibn Abbosdan rivoyat kilinadi: «Biz Abdulloh ibn Abbos roziyallohu anhumo huzurlarda olib borilgan etik, u kishi dedilar:« Ollohga qasamki, Rasululloh sollalllohu alayhi va salom bizni uyida yashayapman. , sadaqa emasligimizga va otni eshakdan kochirtirmasligimizga byurganlar »(Sahih sunan an-Nasoiy: 137).

    O’tning peshona va buyinagidagi yo’llarni hamdumini qirqishdan qaytarish

    Utba ibn Abd as-Sulaymiy roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi, u Rasululloh solalllohu alayhi va sallamning: «Otlarning ilgari va buyindagi yo’llarini bir qatorda o’zlarini kesib tashladilar. Chunki, dumlari ularning (xashorotlardan) quruvchilar, byuyinlaridagi yollari isitkichlari, peshonalaridagi yo’llari uchun yaxshi tugib kuyilgandir », deganlar eshitgan ekan (Sahih sunan Abi Dovud: 2217).

    Абу Ваҳб ал-Жушамий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: «От асранглар, уларнинг пешона ва орқаларини силанглар, бўйниларига (зеб-зийнат) тақинглар, уларнинг бўйинларига камон илиб қўйманглар» (Саҳиҳ сунан Аби Довуд: 2226).

    Arabiya har kuni har kuni egasi undan bexabar vaziyatda o’z egasiga sadoqatini belgilab beradi.

    Abu Zar roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytiladi: «biron bir arabiy otgardagi sagar:» Ey Parvardijor, meni odamzotdan ozing istagan kishining kuliga mulk kilib berding, meni meni uning eng yaxshi oylili va men bilan. molidan – qilgin »degan kalimalar bilan duo qilishga izn berildi» (Nasoyiy rivoyat qilingan, Sahihut-targ’ib vat-tarhib: 1251).

    Et saqlanish haqiqatda

    Abu Talha al-Ansoziy roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va sallam: «It va rasm bor uyga farishtalar kirmaydi», dedilar (Mutafaqun alayh).

    Cho’ponlik, ovchilik, ekin-tikin qilish va qurilish ishlarida ishlash maqsatida it asrash mumkinligi

    Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhumadan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytiladi: «Kim ovchi yo’qi podachi itdan boshka it asrasa, har kuni uni ajridan ikkilamchi qiyrot (mikdorida) kamayib boradi» (Muttafaqun alayh).

    Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytiladi: «Kim it asrasa, uning amali (ajri) dan har kuni kuni bir qiyrat kamayadi, ekin-tikin yakki chorva uni qurishdan mustasno» (Muttafaqun alayh).

    Bir rivoyatda: «Kuy yo ekin-tikin yo ov iti bundan mustasno» (Mutafaqun alayh).

    Sufyon ibn Abi Zuhayr ash-Shaniy roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi va sallam aytilar: «Kim na ekinga, na chorvasiga faydasi tegmaydigan it asrasa, amali (ajri) har kuni kuniy bir kunda saqlanmoqda»

    Abdulloh ibn Muzaffaldan rivoyat kilingan kurashda: «So’ng ekin-tikin va kuchlik ijodi ruhsat berilar» (Sahih sunan Ibn Moja: 2592).

    Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solallohu alayhi va salom aytiladi: «Agar birorantingning idishidan it ichsa, uni eti mart yuvsin» (Mutafaqun alayh).

    Abdulloh ibn Mudaffal roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va sallam: «Agar idishni it yalasa, uni eti mart yuvinglar, sakizinchisini tuprok bilan ishqalanganlar», dedilar (Imom Musulmonning jonli hayoti).

    Mushuk asrash haqiqida

    Dovud ibni Solih ibn Dinor at-Tammordan rivoyat kilinadi, u onasidan rivoyat kiladi: U jorosini haris (xalimga noxash taom) bilan Oisha roziyallohu anhalar huzurlariga yubordilar. Joriya borsa, Oisha roziyallohu va namoz o’qiyotgan ekanlar. Unga: «ishga erga kuy» deb ishora qildilar. Shunda bir mushuk kelib, undan edi. Namozlarini tugatganch, mushuk egan joydan edilar, ovoz: «Rasululloh solalllohu alayhi va sallam:« Mushuk najas emas, u oldiraringizga kirib-chiqib turuvchi (jonvor) lardan », deganlar. Men Rasululloh solallohu alayhi va salomni mushuk tekkan suvdan tashorat qilishganlarni ko’rganman »dedilar (Sahih sunan Abi Dovud: 69).

    Kabsha bint Ka’b ibn Molikdan rivoyat kilinadi: – U Abu Qatodaning kelini edi – Abu Katoda kelilar, men u odamga tahorat uchun suv kuydim. Shunda bir mushuk va suvdan ichgani keldi. Abu Qatoda idishni engashtirib turilar, mushuk undan ichib oldi. Mening qorab turganimni ko’rish: «Xa, qizim, ajablanyapsanmi?», Deb so’radilar. Men: «Xa», dedim. «Rasululloh solallohu alayhi va salam:« Mushuk najas emas, u sizlarga kirib-chiqib turuvchi (jonvor) lardan », deganlar», dedilar (Sahih sunan Abi Dovud: 68).

    Oisha roziyallohu anhaddan rivoyat kilinadi: «Men va Rasululloh solalllohu alayhi va salom bitda idishdan tahorat kilardik, bundan oldin unga mushuk tekkan ham kerak» (Sahih sunan Ibn Moja: 295).

    Omonlik hukm suradigan, qaror qilingan xayvonlar xonaki xiyonatkorlar bilan tinch-totuv yasaydigan, bir-biriga ziyn etkazmaydigan kun haqiqatda

    Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytiladi: «Payg’ambarlar ota bir og’a-inilar, onalari boshka, dinlari birdir. Men odamlar ichida Iyso ibn Maryamga eng yaxshi kishiman, ikkalamizning o’ramizda payg’ambar yo’q. U osmondan tushib keladi. Universiada tanib olinglar, u erda buly, o’q-qizildan keltirilgan, egnida sarg’ish kiyim buzildi. Bosiga suv tegmasasi ham, undan suv tomchilayotgandek ko’rinadi. U Islom ustida odamlarni bilan zang qiladi, salibni (xochni) parchalaydi, xinzirni (chochkani) o’ldiradi, (kofirlardan) jizyani bekor qiladi, uning davri Allox toolo Islomdan boshka barcha millatlarning qarama-qarshiligini, al-Masih ad-Dajjolni xoliq qilgani, erga omonlik noozil bo’lishini, xayotiy sherlar to’yalarini bilgan, yigitlar signallarini bilgan, bo’rilarning qudalari bilgan o’lib yotgan bolalarni bilasizmi? etkazmaydi. U (yani, Iyso) erda qirq yil turib, ovoz vafot etadi, janozasini musulmonlar o’qiydilar »(Abu Dovud, Ibn Xibbon, Ahmad rivoyatlari, As-silsilatus-sahifa: 218).

    Olloh taolo payg’ambarimizga, u zotning ahli va ashobiga salavotu salomlari yullasin.

    * * *

    Xayvonlar va chorva mollarining hayoti uchun odamzotning gunohu ma’siyatlari salbiy ta’sir ko’rsatishi juda katta bo’lgan va jismoniy shaxslar oldida Ollohdan qilingan narsalar, sahifa va qonuniy sabablarga ko’ra tug’ilgan odamni uy sharoitida ushlab turing. tegishlari ularning odamlari zimmasidagi haqiqatlardi.

    Odamlarga yaxshilikni o’rgatish bo’yicha olim olim odamga barxa maxluqotlarning duo va istig’forlari ijmikni qaytarish, ma’rufga ma’ruf bilan javob berish kabilagidagi ishlarni bajarish. Olim kishi yaxshi ishlashni o’rgatish, yaxshilikka buyrib, yomonlikdan qaytarishi sabab odamzotning gunoh va ma’siyatlari kamayadi, bunining samarasi o’laroq butun er yuziga, shu ishdan hayvonlar va jonzotlarga hayoti yaxshi, rizqu-kun yug’ladi.

    Otni boqish – uni avval yaxshi ishlash emab semirtirib, sngng engil chopadgan bulibi uchun davolashdan ruhiyatida.

    Zamonaviy o’q otuvchi kurollardan otishni ham kamon otish ruhiyatiga qo’shilish mumkin.

    Kupincha musobaqalarida g’olib chiqib ketishi uchun chaqqonning qat’iyatli kistasi va qamchilashi sabablari bilan kurashgan tashkari tez yurib yurish bo’yicha o’qitilgan o’lganlarni eshitamiz. Bunday qilish joiz emas!

    Masofalarning farmiligi qilingan – sovutilgan (chiniktirilgan) ot sovutilmagan otdan kura kuchlilok va chopqiroq buladi. Shunday ekan, sovutilmagan otga sovutilgan otga yuklangan vazifani yuklash joiz bylmaydi.

    Eshakdan kochirilgan otdan xachir tug’iladi, xachir esa og’ir yuk va safar mashaqqatlarini o’tashga otadan kora chidamliroq bo’ladi. Lekin, u otdan kra sekinrok har qanday kilotchi va ancha ko’rimsiz bo’ladi. Bu ish joiz emas. Chunki, bundan qaytarib kelgan. Undan tashkari, bunda ot uchun ozor va xorlik, uning asosiy vazifalari bмlmish Olloh yulidagi jang va jihod maydonlarida ishlashni yқаqqa chikarish bor.

    Yani, otlarning bo’yinlariga go’zal-ziynat va zirh osishga chorlab, kamonning ipidan osib qo’yilganidan qaytarib berishga sabab, kamon ulaga ozor berishi va bug’ilishga sabab bo’lishi mumkin. Shungdek, johillar ko’z tegishidan saqlanibdi deb e’tirof etilgan kiladigon har hil tumor va ko’zmunchoqlarni taqsimlash ham jim emas.

    kontsert o’z egasiga sadoqatini ана shunday siyosiy vazifalarni bajaradigan jonvor egasi tomonidan mehmon-shafqat va yaxshilikka qanday sozovor bulmasin ?! Kanchadan-qancha ot egalari bo’ladiki, bu ma’noliydan begona, qo’li ostidagi otlarga xuddi jonsiz va hisssiz narsalarga qaragandek muomala qildi!

    Yani, kofirlardan
    jizyani (yani, ulpon, yil) qabul kilmaydi, kofirlar yoki Islomni qabul kilishlari,
    yo esa jan va vlimni tanlashlari kerak bo’ladi. U kishining zamonaviylarida jizya hukmi
    bekor kilinadi.

    Ислом Нури
    Ислом Нури

    Ислом Нури ўзбек тилидаги Исломий аҳлуссунна веб саҳифаси

    Articles: 1962