Ўзбек тилидаги Исломий веб саҳифа
Ўзбек тилидаги Исломий веб саҳифа
Хулъ – эр аёлидан бирон эваз бадалига, махсус лафзлар билан ажралишидир. Хулъ (ечиб ташлаш) деб аталишига сабаб, аёл бамисоли кийимни ечгандек ўзини эридан ечиб (ажратиб) олади. Чунки, эр-хотин бир-бирига либос ўрнидадир. Аллоҳ таоло айтади: «Улар сизларнинг либосингиз, сизлар улар учун…
Вадиъа (омонат) қўйиш – табарруъан (ихтиёрий) сақлашга топширишдир. Шаръий истилоҳда вадиъа деб ҳақсиз-тўловсиз сақлаб берадиган одамга топширилган молга айтилади. Омонат қўйилиш яроқли бўлиши учун вакил қилинишда эътиборли бўлган шартлар – балоғатга етган бўлиш, оқиллик, эс-ҳуши жойида бўлиш шарт қилинади. Чунки,…
Аллоҳ таоло одамларнинг молларига тажовуз қилишни ва уларни ноҳақ ўзлаштириб олишни ҳаром қилган, ноҳақ талафот етказилган нарсага, агарчи қасддан қилинмаган бўлса ҳам, зомин бўлишни (тўлашни) шаръий қилган. Ким бировнинг молига талафот етказса (яъни, синдирса, бузиб қўйса, ўлдирса ва ҳоказо) ва…
Талончилик – бир нарсани зулм билан олиш маъносидадир. Фуқаҳолар истилоҳида у – бировнинг ҳаққини ноҳақ, зўрлик билан қўлга киритиш маъносида қўлланилади. Талончилик мусулмонлар ижмоъси билан ҳаромдир. Чунки, Аллоҳ таоло: «Мол-дунёларингизни ораларингизда ноҳақ — ҳаром йўллар билан емангиз!», деган (Бақара: 188).…
Фуқаҳолар таърифларига кўра, орият – фойдаланиш мубоҳ бўлган нарсадан фойдаланишга имкон бериш маъносидадир, фойдаланиб бўлингач, уни эгасига қайтариб берилади. Бу таъриф билан фойдаланиш мубоҳ бўлмаган нарсалар орият жумласидан чиқиб кетади, уларни ориятга олиш дуруст бўлмайди. Яна, фойдаланиш фақат ўша нарсанинг…
Мусобақа деганда ҳайвонларни ким ўзарга чоптириш, шунингдек, камондан отиш мусобақаси назарда тутилади. У Қуръон, Суннат ва ижмоъ билан жоиздир. Аллоҳ таоло айтади: «(Эй мўминлар), улар учун имконингиз борича куч-қувват ва эгарланган отларни тайёрлаб қўйингиз» (Анфол: 60). Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва…
Бу ақд-битим одамларнинг турмушларида ва кундалик ҳаётларида доим учраб ва такрорланиб турадиган муомалотлар жумласига киради. Бинобарин, унинг ҳукмларини ўқиб-ўрганиш асло фойдадан холи бўлмайди. Ижара ҳақ ва тўлов маъносидаги «ажр» сўзидан олинган. Аллоҳ таоло айтади: «(Мусо) деди: Агар хоҳласанг, бу ишинг…
Шерик бўлиб суғориш (мусоқот) ва деҳқончилик (музораат) қилиш одамлар қадим замонлардан бери шуғулланиб келадиган ва бунга эҳтиёжлари бор бўлган ишлар жумласига киради. Гоҳо бир одамнинг мулкида дарахтлари бўлади, лекин уларни парваришлаб, ҳосилини етиштиришга имконияти бўлмайди. Ёки экин-тикин қилинадиган ери бўлади-ю,…
Биринчи: Вужуҳ шериклиги: Бунда икки ё ундан ортиқ киши ўз зиммалари билан (яъни, обрўлари ва ишончга сазоворликлари билан насияга) сотиб олган нарсаларида шерик бўладилар ва топган фойдалари ўрталаридаги келишувларига қараб тақсимланади. Вужуҳ (яъни, обрў-эътибор) ширкати деб номланишига сабаб – бу…
Музораба шериклиги бундай номланиши сабаби – у «тижорат мақсадида сафар қилиш» маъносидаги «зорбун фил-арз» иборасидан олинган. Аллоҳ таоло айтади: «У зот … бошқалар Аллоҳнинг фазл-марҳаматидан (ризқ-рўз) истаб Ер юзида (яъни унинг турли томонларига) сафар қилишларини … билди (Муззаммил: 20). Музорабанинг…
