Маълум феъли наҳий (таъқиқлаш феъли) 14 суратда – 6 мухотаб, 6 ғоиб ва 2 мутакаллим сийғаларида тусланади.

6 мухотабнинг 3 таси музаккар, 3 таси муаннасдир:

لا تَضْرِبْ – урмагин бир эр, муфрад, музаккар, мухотаб, маълум феъли наҳий.

لا تَضْرِبَا – урмангиз икки эр, тасния, музаккар, мухотаб, маълум феъли наҳий.

لا تَضْرِبُوا – урмангиз кўп эрлар, жамъ, музаккар, мухотаб, маълум феъли наҳий.

لا تَضْرِبِي – урмагин бир аёл, муфрад, муаннас, мухотаб, маълум феъли наҳий.

لا تَضْرِبَا – урмангиз икки аёл, тасния, муаннас, мухотаб, маълум феъли наҳий.

لا تَضْرِبْنَ – урмангиз кўп аёллар, жамъ, муаннас, мухотаб, маълум феъли наҳий.

6 ғоибнинг 3 таси музаккар, 3 таси муаннасдир:

لا يَضْرِبْ – урмасин бир эр, муфрад, музаккар, ғоиб, маълум феъли наҳий.

لا يَضْرِبَا – урмасин икки эр, тасния, музаккар, ғоиб, маълум феъли наҳий.

لا يَضْرِبُوا – урмасин кўп эрлар, жамъ, музаккар, ғоиб, маълум феъли наҳий.

لا تَضْرِبْ – урмасин бир аёл, муфрад, муаннас, ғоиб, маълум феъли наҳий.

لا تَضْرِبا – урмасин икки аёл, тасния, муаннас, ғоиб, маълум феъли наҳий.

لا يَضْرِبْنَ – урмасин кўп аёллар, жамъ, муаннас, ғоиб, маълум феъли наҳий.

Мутакаллим 2 сийғада – муфрад ва маъал ғойр (ўзга билан бирга):

لا اَضْرِبْ урмай мен бир эр ё аёл, муфрад, мутакаллим, маълум феъли наҳий.

لا نَضْرِبْ урмайлик кўп эр ё аёллар, мутакаллим маъалғойр, маълум феъли наҳий.

Мажҳул феъли наҳий

Маълум феъли наҳийни мажҳул қилиш учун охирги ҳарфидан олдинги ҳарф фатҳали, музораъат ҳарфи эса заммали қилинади: لا تَضْرِبْ → لا تُضْرَبْ каби. Мажҳул феъли наҳий 14 суратда – 6 мухотаб, 6 ғоиб ва 2 мутакаллим сийғасида тусланади.

6 мухотабнинг 3 таси музаккар, 3 таси муаннасдир:

لا تُضْرَبْ – урилмагин сен бир эр, муфрад, музаккар, мухотаб, мажҳул феъли наҳий.

لا تُضْرَبَا – урилмангиз икки эр, тасния, музаккар, мухотаб, мажҳул феъли наҳий.

لا تُضْرَبُوا – урилмангиз кўп эрлар, жамъ, музаккар, мухотаб, мажҳул феъли наҳий.

لا تُضْرَبِي – урилмагин бир аёл, муфрад, муаннас, мухотаб, мажҳул феъли наҳий.

لا تُضْرَبَا – урилмангиз икки аёл, тасния, муаннас, мухотаб, мажҳул феъли наҳий.

لا تُضْرَبْنَ – урилмангиз кўп аёллар, жамъ, муаннас, мухотаб, мажҳул феъли наҳий.

6 ғоибнинг 3 таси музаккар, 3 таси муаннасдир:

لا يُضْرَبْ – урилмасин бир эр, муфрад, музаккар, ғоиб, мажҳул феъли наҳий.

لا يُضْرَبَا – урилмасин икки эр, тасния, музаккар, ғоиб, мажҳул феъли наҳий.

لا يُضْرَبُوا – урилмасин кўп эрлар, жамъ, музаккар, ғоиб, мажҳул феъли наҳий.

لا تُضْرَبْ – урилмасин бир аёл, муфрад, муаннас, ғоиб, мажҳул феъли наҳий.

لا تُضْرَبا – урилмасин икки аёл, тасния, муаннас, ғоиб, мажҳул феъли наҳий.

لا يُضْرَبْنَ – урилмасин кўп аёллар, жамъ, муаннас, ғоиб, мажҳул феъли наҳий.

Мутакаллим 2 сийғада – муфрад ва маъал ғойр (ўзга билан бирга):

لا اُضْرَبْ урилмай мен бир эр ё аёл, муфрад, мутакаллим, мажҳул феъли наҳий.

لا نُضْرَبْ урилмайлик кўп эр ё аёллар, мутакаллим маъалғойр, мажҳул феъли наҳий.

Ислом Нури
Ислом Нури

Ислом Нури ўзбек тилидаги Исломий аҳлуссунна веб саҳифаси

Articles: 1962