Ал-луълуу вал-маржoн фиймат-тафақа алайҳиш-шайхон

بسم الله الرحمن الرحيم

اللُّؤْلُؤُ وَالْمَرْجَانُ فِيمَا اتَّفَقَ عَلَيْهِ الشَّيْخَانِ

«Ал-луълуу вал-маржoн фиймат-тафақа алайҳиш-шайхон»

«Икки шайх иттифоқ қилган (ҳадислар)даги дур ва маржон»

Тузувчи: Шайх Муҳаммад Фуад Абдулбоқий

تَغْلِيظُ الْكَذِبِ عَلَى رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ

-1حَدِيثُ عَليٍّ قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: لاَ تَكْذِبُوا عَلَيَّ، فَإِنَّهُ مَنْ كَذَبَ عَلَيَّ فَلْيَلِجِ النَّارَ.
أخرجه البخاري في: 3 كتاب العلم: 38 باب إثم من كذب على النبي صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ.

1-боб. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам номларидан ёлғон тўқишнинг гуноҳи катталиги

1. Алий розияллоҳу анҳунинг ҳадиси: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Менинг номимдан ёлғон тўқиманглар. Чунки ким менинг номимдан ёлғон тўқиса, дўзахга киради», дедилар».

Бухорий (106), Муслим (2)

– 2 حَدِيثُ أَنَسٍ قَالَ: إِنَّهُ لَيَمْنَعُنِى أَنْ أُحَدِّثَكُمْ حَدِيثًا كَثِيرًا أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: مَنْ تَعَمَّدَ عَلَيَّ كَذِبًا فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ.

أخرجه البخاري في: 3 كتاب العلم: 38 باب إثم من كذب على النبي صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ.

2. Анас ибн Молик розияллоҳу анҳунинг ҳадиси: «Мени сизларга кўп ҳадис айтишдан ман қиладиган нарса Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг: «Ким менинг номимдан қасддан ёлғон тўқиса, ўзига дўзахдан жой тайёрлайверсин», деб айтган сўзларидир».

Бухорий (108), Муслим (3)

– 3 حَدِيثُ أَبِي هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: وَمَنْ كَذَبَ عَلَيَّ مُتَعَمِّدًا فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ

أخرجه البخاري في: 3 كتاب العلم: 38 باب إثم من كذب على النبي صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ.

3. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳунинг ҳадиси: «Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Ким менинг номимдан ёлғон гапирса, жойини дўзахдан тайёрлайверсин», дедилар».

Бухорий (110), Муслим (4)

حَدِيثُ الْمُغِيرَةِ قَالَ سَمِعْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: إِنَّ كَذِبًا عَلَيَّ لَيْسَ كَكَذِبٍ عَلَى أَحَدٍ، مَنْ كَذَبَ عَلَيَّ مُتَعَمِّدًا فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ

أخرجه البخاري في: 23 كتاب الجنائز: 34 باب ما يكره من النياحة على الميت.

4. Муғийра ибн Шўъба розияллоҳу анҳунинг ҳадиси: «Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг шундай деяётганларини эшитганман: «Менинг номимдан ёлғон тўқишнинг гуноҳи бошқа бирон киши номидан ёлғон тўқишдек эмас. Ким менинг номимдан қасддан ёлғон тўқиса, ўзига дўзахдан жой тайёрлайверсин».

Бухорий (1291), Муслим (5)

۱– كِتَابُ الْإِيمَانِ

)۱ (بَابٌ الْإِيمَانُ مَا هُوَ وَبَيَانُ خِصَالِهِ

5 – حَدِيثُ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ كَانَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بَارِزًا يَوْمًا لِلنَّاسِ فَأَتَاهُ رَجُلٌ فَقَالَ: مَا الْإِيمَانُ قَالَ: الْإِيمَانُ أَنْ تُؤْمِنَ باِللهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَبِلِقَائِهِ وَبِرُسُلِهِ وَتُؤْمِنَ بِالْبَعْثِ قَالَ: مَا الْإِسْلَامُ قَالَ: الْإِسْلَامُ أَنْ تَعْبُدَ اللهَ وَلَا تُشْرِكَ بِهِ وَتُقِيمَ الصَّلَاةَ وَتُؤَدِّيَ الزَّكَاةَ الْمَفْرُوضَةَ وَتَصُومَ رَمَضَانَ قَالَ: مَا الْإِحْسَانُ قَالَ: أَنْ تَعْبُدَ اللهَ كَأَنَّكَ تَرَاهُ، فَإِنْ لَمْ تَكُنْ تَرَاهُ فَإِنَّهُ يَرَاكَ قَالَ: مَتَى السَّاعَةُ قَالَ: مَا الْمَسْئُولُ عَنْهَا بِأَعْلَمَ مِنَ السَّائِلِ، وَسَأُخْبِرُكَ عَنْ أَشْرَاطِهَا؛ إِذَا وَلَدَتِ الأَمَةُ رَبَّهَا، وَإِذَا تَطَاوَلَ رُعَاةُ الْإِبِلِ الْبَهْمُ فِي الْبُنْيَانِ، فِي خَمْسٍ لَا يَعْلَمُهُنَّ إِلاَّ اللهُ ثُمَّ تَلَا النَبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ (إِنَّ اللهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ) الْآيَةُ: ثُمَّ أَدْبَرَ فَقَالَ: رُدُّوهُ فَلَمْ يَرَوْا شَيئْاً فَقَالَ: هَذَا جِبْرِيلُ جَاءَ يُعَلِّمُ النَّاسَ دِينَهُمْ.

أخرجه البخاري في: 2 كتاب الإيمان: 37 باب سؤال جبريل النبي صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عن الإيمان والإسلام.

1. Иймон китоби

1-боб. Иймон нима ва унинг хислатлари баёни

5. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳунинг ҳадиси: «Бир куни Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам одамларнинг олдида ўтирган эдилар. Шунда бир киши келиб, «Иймон нима?» – деб сўради. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Иймон – Аллоҳга, малоикаларига (фаришталарига), Унга (Қиёмат куни) йўлиқишингга, пайғамбарларига ва (ўлгандан кейин) қайта тирилишга иймон келтиришингдир», дедилар. (У одам) «Ислом нима?» – деб савол берди. Расулуллоҳ: «Ислом – Аллоҳга ибодат қилишинг, Унга ширк келтирмаслигинг, намозни ўқиб, фарз қилинган закотни адо қилишинг, Рамазон ойи рўзасини тутишинг», дедилар. (У савол беришда давом этиб:) «Эҳсон нима?» – деди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Аллоҳга Уни кўриб тургандек ибодат қилишинг, агар Уни кўрмаётган (бу даражада қатъий ишонч билан ибодат қила олмайдиган) бўлсанг, У сени албатта кўриб турибди», деб айтдилар. У «Қиёмат қачон?» – деб сўради. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «У ҳақида сўралувчи сўровчидан илмлироқ эмас (сен унинг қачон бўлишини билмаганингдек, мен ҳам бу ҳақида ҳеч нарса билмайман). Аммо сенга унинг аломатлари ҳақида хабар бераман: қачон чўри ўз хўжайинини туғса (фарзанд улғайиб ўз онасига худди чўрисидек муомала қилса), ҳеч вақоси йўқ (биров назарга илмайдиган) туябоқарлар баланд-баланд бинолар қуришда ўзаро мусобақага киришса (Қиёмат яқин бўлади). Беш нарса борки, уларни Аллоҳдан бошқа ҳеч ким билмайди», деб:

إِنَّ اللهَ عِندَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَيُنَزِّلُ الْغَيْثَ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْأَرْحَامِ وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ مَّاذَا تَكْسِبُ غَدًا وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ بِأَيِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ

«Албатта, қиёмат қоим бўлишининг илми ёлғиз Аллоҳнинг ҳузуридадир. Ёмғирни У ёғдиради. Бачадонлардаги нарсани ҳам У билади. Ҳеч бир жон эртага нима касб қилишини билмас. Ҳеч бир жон қайси ерда ўлишини ҳам билмас. Албатта, Аллоҳ ўта билувчи ва ўта хабардордир» (Луқмон: 31) оятини тиловат қилдилар. Кейин у одам туриб кетди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Уни ортга қайтаринглар», дедилар. Лекин саҳобалар ҳеч нарсани кўришмади (уни топа олмай қолишди). Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Бу – Жибрил, одамларга динларини ўргатиш учун келганди», дедилар».

Бухорий (50), Муслим (9)

(3) بَابُ بَيَانِ الصَلَوَاتِ الَّتِي هِيَ أَحَدُ أَرْكَانِ الْإِسْلَامِ

– 6حَدِيثُ طَلْحَةَ بْنِ عُبَيْدِ اللهِ قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَى رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مِنْ أَهْلِ نَجْدٍ ثَائِرُ الرَّأْسِ يُسْمَعُ دُوِيُّ صَوْتِهِ وَلَا يُفْقَهُ مَا يَقُولَ، حَتَّى دَنَا فَإِذَا هُوَ يَسْأَلُ عَنِ الْإِسْلَامِ؛ فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: خَمْسُ صَلَوَاتٍ فِي الْيَوْمِ وَاللَّيْلَةِ فَقَالَ: هَلْ عَلَيَّ غَيْرُهَا قَالَ: لَا إِلاَّ أَنْ تَطَوَّعَ قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: وَصِيَامُ رَمَضَانَ قَالَ: هَلْ عَلَيَّ غَيْرُهُ قَالَ: لَا إِلاَّ أَنْ تَطَوَّعَ قَالَ، وَذَكَرَ لَهُ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الزَّكَاةَ قَالَ هَلْ عَلَيَّ غَيْرُهَا قَالَ: لَا إِلاَّ أَنْ تَطَوَّعَ قَالَ فَأَدْبَرَ الرَّجُلُ وَهُوَ يَقُولُ: وَاللهِ لَا أَزِيدُ عَلَى هَذَا وَلَا أَنْقُصُ قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: أَفْلَحَ إِنْ صَدَقَ.

أخرجه البخاري في: 2 كتاب الإيمان: 34 باب الزكاة من الإسلام.

3-боб. Исломнинг рукнларидан бири бўлган беш вақт намознинг баёни

6. Талҳа ибн Убайдуллоҳ розияллоҳу анҳунинг ҳадиси: «Нажд аҳлидан бўлган, сочлари тўзиб кетган бир киши Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг олдиларига келди. (У ҳали етиб келмасидан туриб узоқдан) баланд овозда нимадир деяётгани эшитилар, лекин гапини тушуниб бўлмас эди. Яқинроқ келганида Ислом ҳақида сўраётгани маълум бўлди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Кундузи ва кечаси беш вақт намоз ўқиш», дедилар. У: «Менга бундан бошқа намоз ҳам фарзми?» – деб сўради. «Йўқ, лекин нафл ўқишинг мумкин», деб жавоб бердилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Рамазон (ойи) рўзасини тутиш», дедилар. У: «Менга бундан бошқа рўза ҳам фарзми?» – деб сўради. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Йўқ, лекин (истасанг) нафл (рўза) тутишинг мумкин», дедилар. Кейин Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам закотни зикр қилдилар. У: «Менга бундан бошқаси ҳам фарзми?» – деб сўради. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Йўқ, лекин нафл (ихтиёрий садақалар) беришинг мумкин», дедилар. У одам: «Аллоҳга қасамки, бундан ортиқча қилмайман, камайтирмайман ҳам», деб ортига ўгирилиб кетди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Агар рост айтган бўлса (айтганига амал қилса), нажот топди», дедилар.

Бухорий (46), Муслим (11)

– 7حَدِيثُ أَبِي أَيُّوبَ الْأَنْصَارِيَّ رضي الله عنه أَنَّ رَجُلاً قَالَ: يَا رَسُولَ اللهِ أَخْبِرْنِي بِعَمَلٍ يُدْخِلُنِي الْجَنَّةَ، فَقَالَ الْقَوْمُ: مَا لَهُ مَالَهُ فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: أَرَبٌ مَّا لَهُ فَقَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: تَعْبُدُ اللهَ لَا تُشْرِكُ بِهِ شَيْئًا وَتُقِيمُ الصَّلَاةَ وَتُؤْتِي الزَّكَاةَ وَتَصِلُ الرَّحِمَ ذَرْهَا قَالَ كَأَنَّهُ كَانَ عَلَى رَاحِلَتِهِ.

أخرجه البخاري في: 78 كتاب الأدب: 10 باب فضل صلة الرحم.

7. Абу Айюб Ансорий розияллоҳу анҳунинг ҳадиси: «(Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам сафарга чиққанларида) бир киши (келиб, туяларининг тизгинидан ушлади-да): «Эй Расулуллоҳ, менга Жаннатга киритадиган амал ҳақида хабар беринг», деб сўради. Қавм (саҳобалар унинг ҳатти-ҳаракатидан ажабланиб): «Унга нима бўлган? Унга нима бўлган?» – дейишди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Унинг (савол беришга) ҳожати бор», деб (ҳалиги кишига) «Аллоҳга ибодат қиласан, Унга ҳеч нарсани шерик қилмайсан, намоз ўқийсан, закотни адо қиласан, қариндош-уруғчилик алоқаларини боғлайсан. Энди (туянинг тизгинини) қўйиб юбор», дедилар. Менимча, (ўша пайтда) Расулуллоҳ туяларининг устида эдилар».

Бухорий (5983), Муслим (13; бошқача лафзлар билан ривоят қилган)

– 8حَدِيثُ أَبِي هُرَيْرَةَ رضي الله عنه أَنَّ أَعْرابِيًّا أَتَى النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ: دُلَّنِي عَلَى عَمَلٍ إِذَا عَمِلْتُهُ دَخَلْتُ الْجَنَّةَ قَالَ: تَعْبُدُ اللهَ لَا تُشْرِكُ بِهِ شَيْئًا، وَتُقِيمُ الصَّلَاةَ الْمَكْتُوبَةَ، وَتُؤَدِّي الزَّكَاةَ الْمَفْرُوضَةَ وَتَصُومُ رَمَضَانَ قَالَ وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لاَ أَزِيدُ عَلَى هَذَا فَلَمَّا وَلَّى، قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَنْظُرَ إِلَى رَجُلٍ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ فَلْيَنْظُرْ إِلَى هَذَا.

أخرجه البخاري في 24 كتاب الزكاة: 1 باب وجوب الزكاة.

8. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳунинг ҳадиси: «Бир аъробий Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг олдиларига келиб, мени бир амалга йўллаб қўйинг-ки, уни қилсам Жаннатга кирай», деди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Аллоҳга ҳеч нарсани шерик қилмай (ширк келтирмай) ибодат қиласан, фарз намозларни ўқийсан, фарз қилинган закотни адо этасан, Рамазон (ойи) рўзасини тутасан», деб айтдилар. Аъробий: «Жоним қўлида бўлган Зотга қасам-ки, бундан бирон нарсани ортиқча қилмайман», деди. У ортига қайтиб кетгач, Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам шундай дедилар: «Кимни Жаннат аҳлидан бўлган кишини кўриш хурсанд қиладиган бўлса, мана шу кишига қарасин!»

Бухорий (1397), Муслим (14)

(6) بَابُ قَوْلِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بُنِيَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ

– 9حَدِيثُ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: بُنِيَ الإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ: شَهادَةِ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللهِ وَإِقَامِ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ وَالْحَجِّ وَصَوْمِ رَمَضَانَ.

أخرجه البخاري في: 2 كتاب الإيمان: 2 باب دعاؤكم إيمانكم.

6-боб. Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг «Ислом беш нарсага (асосга) қурилган» деган сўзлари

9. Абдуллоҳ ибн Умар розияллоҳу анҳумонинг ҳадиси: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Ислом беш асосга қурилган: «Аллоҳдан ўзга ҳақ илоҳ йўқ ва Муҳаммад Аллоҳнинг элчиси», деб гувоҳлик бериш, намозни тўла-тўкис адо қилиш, закот бериш, ҳаж қилиш, Рамазон рўзасини тутиш», дедилар».

Бухорий (8), Муслим (16/22). (Ҳадис лафзи Бухорийга тегишли)