Пайгамбар хонадонидан намуналар (2)

G’iybat va chakimchilikdan saqlaning!

Oisha roziyallohu ko’rsatgan rivoyat kilinadi: «Men Nabiy sollallohu alayhi va salamga bir kishining harakatini qilib berdim va shunda Rasululloh solalllohu alayhi va salam:» Menga faloncha narsing buvishi evaziga birovning hayotini olib bormayman. » Men ey Rasululloh solalllohu alayhi va sallam: Sofiya mana bunday dedim. (yani, quli bilan Sofiyyaning kalta, byu pastligiga ishora qildi). Rasululloh solallohu alayhi va salom : Darhaqiqat siz shunchaki so’zni aytdingki, agar uni suv bilan ta’minlash bilan aralashtirsangiz, dengiz suvini ham buzgan bo’lsangiz edi », – dedilar.

Hadisdan olinadigan saboqlar

Hadisda g’iybatning yomonligi aytilmoqda. Olimlar g’iybatni gunohi kabilardan o’tganlari.

«… va ayrimlarningiz ayrimlarni g’iybat kilmasin! Sizlardan biron odam uzining o’lgan birodarining gushtini eyishni yaxshi ko’rurmi ?! Ана yomon kurdingizmi ?! (Bas, gunohi bunyodda ortiq katta g’iybatni ham yomon ko’ringiz) ! … » (Xujurot: 12 )

Rasululloh solalllohu alayhi va salom aytadilar: «Ribo-sudxo’rlik qilmoq ikki bobdir. Eng kichkinasi (ning gunohi) kishi o’z onasiga jinsiy aloqani amalga oshirish kabidir. Eng katta sudxurlik odam o’z birodarining obro-e’loniga potur etkazishdir ». Tabaroniy rivoyat, Alboniy saqih degan .

«Me’rojga chiqqanimda bir kavmning yonidan o’tdim. Ularning tirnoqlari misdan edi. Ularni ko’chirishlari va yuzlarini tirnar edilar. Shunda men: «Ey Jibril, bular kimlar», – deb so’radim. Jibril: «Ular insonlarni gushtini egan, ularning obrulariga putur etkazganlar», – deb javob berdi. Abu Dovud yashaydi.

Rasululloh solalllohu alayhi va salom g’iybatdan qat’i nazar qaytarilganlar. G’iybatchilar qanday yomon gunoh kilib yurganlarini bilib kuyishsin. Nahot tillari g’iybatdan charchagan bulsa ?!

G’iybatchi va chaqimchilarning kasofatidan qancha chin do’stlarning oralari buzilib ketdi! Qancha oilalaringizning orasiga sovuqlik tushdi! Qancha guldek xonadonlar harobaga aylandi.

Axir yolg’on-bug’tonlar sababli mazlum bulib qolganlarning duoi-badlaridan kurkmaydilarmi ?!

Olloh taolo mazlumlarning duosini qabul qildi. Allox azza va jalla mazlumga qarata: «Izzatim va Ulug’ligimga qasamki, keynrok bulsa ham, albatta senga yordam beraman!» – deydi. G’iybatchi va chaqimchilar Ollohning olamli azobi kelmasdan turib tavba qiling!

Rasululloh solallohu alayhi va salom dedilar: «Kim bir mo’min haqiqatda unday yilda paydo bo’lgan sifatni gapirsada, to gapirotgan gapidan txhtamagunicha Ollox uning joyini qidirib topgan odamni o’qib chiqqandan keyin va mehmonlar yig’ilganidan keyin yo’q qilindi». Abu Dovud yashaydi.

Musulmon kishi g’iybat qilayotgan odamni qaytarishi kerak edi. Chunki g’iybatni eshitish harom. Birodarining obrosini ximoya qilgan odamga chiroyli o’qibatlar va’da qilingan.

Rasululloh solallohu alayhi va salom aytdilar: «Kim birodarining obrosini g’iybatdan ximoya qilsa, uni duzaxdan omon saqlas Ollohning zimmasidagi haqiqat». Ahmad rivoyatiy.

Oilaviy muammolar echimi

No»mon ibn Bashir roziyallohu anhudan: «Abu Bakr roziyallohu anhu Nabiy solalllohu alayhi va salom huzurlariga kirishga izn so’rab keldilar. Shu vaqt Oisha roziyallohu anhlarning Rasululloh solalllohu alayhi va salam ga baland ovoz bilan gapiraotganini eshib qoldi. Izn berilgach, kirib Oisha onamizni ushladilar va: «Ey Ummu Ruvmonning qizi! Rasululloh sollallohu alayhi va salam ga ovozingni baland ko’chasizmi? », Dedi. Rasululloh solallohu alayhi va salom ikkalalarining o’rasiga tushildi. Бакр Abu розияллоҳу анҳу чиқиб кетгач, Набий соллаллоҳу алайҳи kirichadi саллам abduvali розияллоҳу анҳуni rozi qilish uchun: «Qurmadingizmi, siz bilan uyingizdagi madaniy aloqaga tushdim», – deyishadi. Bir muddatdan sung Abu Bakr roziyallohu anh kelib, yangi kirishga izn suradi. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи kirichadi саллам нинг abduvali розияллоҳу анҳо ni қулдираётган эдилар. Izn berilgach, Abu Bakr roziyallohu anhu : «Yo Rasululloh solalllohu alayhi va sallam , urishib qo’lga kiritilgan vaqtni belgilashda sherik qilingingda, totuvligingda ham sherik kilinglarda», – dedi ». Ahmad rivoyatiy.

Hadisdan olinadigan saboqlar

Nabiy solallohu alayhi va sallamning halimliginini so’z bilan o’rganib chiqing. Nabiy solallohu alayhi va sallam aslo kibr qilmasldilar. Agar ayollardan bironta xat yozilsa, birinchi navbatda Rasululloh solalllohu alayhi va salom o’zga islohotlarni amalga oshirishga yordam berishadi.

Er-xotinning o’rtasida kelishmovchilikni boshlashi tabiiy holat. Oilada janjal chiqsa, darhol ikkovidan birining g’azabidan tushib qolishi kerak bo’lgan jo’fati ochchigidan tushunchaga harorat qilmoq kerak. Shunda oila deb atalmish kema hayot dengizida suzishda davom etaveradi. Rasululloh solallohu alayhi va salomning xonadoni kabi kelishmovchiliklar ayollari tomonidan katta ahamiyatga ega bo’lgan edi. Rasululloh solalllohu alayhi va salamning chiroyli xulqlari va halimliklari ayollarni ochigidan tushirishdi.

Ota eriga qarshi chiqqanligi uchun qizi odob berishi kerak. Bu oila tinchligi uchun zarur.

Agar xotinning tarafidan biron xatni topshirish kerak bo’lsa, er darol ayolga zarar etkazishi kerak bo’lsa, nikoh tugunini ochib tashlasin, oq va yumshoqlik bilan muomala qilishi va ayollarning ishlashini eslab, bu xatoni kechirib yuborish kerak.

Rasululloh solallohu alayhi va salom aytdilar: «Mo’min kishi mo’mina ayolni yomon ko’rmasin. Agar uning bir xulqini yomon ko’rsa, bo’shashgan rozi bo’ladi ». Muslim rivoti.

Kelishmovchilikni hal qilish uchun qabul uchun Ollohga osiy bulib qolmayidigan darajada er-xotinning o’z haqqini talab qilishi mumkin.

Ota fatiat kiyiga faydali bo’rgan o’rinlarda qizining oilaviy ishlariga aralashishi mumkin.

Shaxl ibn Sa’d roziyallohu anhu rivoyat qilingan kurashda:

Rasululloh solallohu alayhi va salom qizlari Fotima
roziallohu anhlar uyga kelmoqda. Ali roziyallohu anhuni uyda
topmadilar. «Amakingning o’g’li kani?» – dedilar. Fotima roziyallohu anhlari :
«Oramizdan gap o’tdi, menga g’azab qilib chiqib ketishdi. Mening oldimda dam berilganisi
kelmadi », – dedi. Rasululloh solallohu alayhi va salom bir odamga:
«Qorachi kaerda ekan», – dedilar. Xaligi odam: «U masjidada yotibdi», – deb keldi.
Rasululloh solalllohu alayhi va salom masjidga kelilar. Ali
roziyallohu anhu yongboshidan ridosi tushib ketib unga (yondoshiga) tuprok
tekkan vaziyatda yotardi. Rasulullohsolalllohu alayhi va salom uning
urushlarini kolib: «Ey Abu Turob! tur, Ey Abu Turob! tur », – deyishadi.
Buxoriy va Muslim rivoyatlari.

Hofiz ibn Xajar ko’rsatmalarga binoan aytadilar: «Bu bajarishda ko’t foydalar bor.
Bulardan biri kuyovga yaxshi gapirib, g’azabidan tushirishdir ».

Xotinlar o’rtasini isloh qilish

Anas roziyallohu anhudan: «Xafsaning» yahudiyning qizi «degani, Sofiyaga
etib keldi. U xafa bolib ijobladi. Rasululloh solalllohu alayhi va salom
kirganlarda ham iylar edi. «Sizni nima yig’latdi?» – dedilar. Sofiya: «Xafsa
meni yahudiyni qizi deb aytdi», – dedi. Rasululloh solalllohu alayhi va
sallam : «Siz payg’ambarning qizisiz, amakingiz payg’ambar va o’zingiz
payg’ambarning nikohidasiz. U nimasi bilan sizga fahrlanadimi? »- dedilar. Song: «
Ey Xafsa, Ollohdan qo’rqing!» – dedilar ». Imom Axmad va Termiziy rivoyatlari.

Hadisdan olinadigan saboqlar

Kundoshlar o’rtasida kelishmovchilikni amalga oshiradigan pattalarda er haqlik qilishi joizdir.

Ayol kishi o’z nomusini va dinini muxofaza qilayotgan yilida unga kelayotgandagi so’zlar
-hatto fozila ayollarning tarafidan kelayotgan bulysa ham o’z ishini
topmagunicha qat’iyatli ishchan qilmasligi kerak.

Nabiy solallohu alayhi va salom Sofiya roziyallohu anhoga yaxshi fazilatlarni
o’zaro kelishib berdilar. Chunki bu fazilatlar Payg’ambar xonadoniga bog’lab qo’yilgan
taqvo va bundayon kabi sharafli asos ustiga kurilgandir. Buni kamsitib bo’maydi.
So’ng Nabiy solallohu alayhi va salam Xafsa roziyallohu anhoga nasihat
qililar.

Xafsa roziyallohu anxlar jahli chiqqan pattada yukoridagi suzni aytgan bulishi
mumkin. Lekin musulmon kishi tilini har qanday to’yishlardan saqlanishga byurilgan.

«Aytish (ey Muxammad sallallohu alayhi va sallam) , bandalarga eng katta
chiroyli (yaxshi) so’zlarni gapirishsin. Albatta shayton ularning orasiga
adovatni tashlaydi. Albatta shayton insonga ochik dushmandir ». (Isro: 53)

Ahli ayolga o’rgatish

Ibn Abbos roziyallohu anhumodan, mo’minlar onasi Juvayriya Horis kizi
roziyallohu anhadan: «Nabiy sollallohu alayhi va salam Juvayriyaningdan
bomdod namozidan keyin o’tdi. Juvayriya yo’qnomozi ustida edi. Shong choshgoh payti
qaytililar. Juvayriya hali ham joynamozi ustida o’tirar edi. Nabiy solallohu
alayhi va sallam: «Siz o’zingizni ko’rganingizdan beri shu holatda o’tiribsizmi?» – dedilar.
(Juvayriya): «Xa», – dedi. Nabiy solallohu alayhi va sallam: «Meningning
oltingizdan ketgandan keying to’rtinchi kalimani uch martta aytdim. Agar siz shu pittagacha aytgan Tavsiflaringizni bilsangiz bu
kalimani tortib ko’rsangiz, albatta bu kalimalar paydo bo’ladi. «Subhanallohi va
bamaxdihida adada xoljiij va rizo nafsiyati va yashash arshiji va midaada kalimaatiij»
«Maxluqlari sinicha, nafsining rizoligichasi, Arshinining ochirligi va kalimalarining
siyoxichalik Ollohni poklab qo’shib aytaman». Ahmad va Muslim rivoyatlari.

Hadisdan olinadigan saboqlar

Bu bajarishda Nabiy solallohu alayhi va sallamning ahli ayoliga nasihati, ularga
mehmonbonligi va yahshilikka yullaganligi o’zaro munosabatda bo’lish.

Er kishi ahli ayoliga ta’lim berish va yaxshi yoshlarga yo’llash uchun har qanday kilomagi kerak
. Rasululloh solalllohu alayhi va salom dedilar.

«Olloxning qo’zg’atuvchisi bulsin bir odamga-ki, u kechasi turib namoz o’qidi va
oyolini ham uyg’otdi. Agar siz turishga ko’nmasa, yuziga suv sepadi. Alloxning qo’polligi bylsin
bir ayolga-ki, u kechasi turib namoz o’qidi va erini ham uyg’otdi. Agar
turishga ko’nmasa, yuziga suv sepadi ». Abu Dovud, Nasoiy va Ibn Moja
rivoyatlari.

Mazkur chidashda aytilgan sifatlar bilan ziynatlangan xonadon haqiqat baxtli
xonadondir. Chunki Ollohga ibodat kilishda bir-biriga yordam beraman,
oilaviy saodatining asosidir.

Shayxul-islom Ibn Taymiya ko’rsatmalarini yubordi: «Ollohni doimiy ravishda ko’rsatib o’tilgan –
banda mashg’ul bo’layotgan ishlarning eng katta ustunligi ekani olimpiadalari bilan
tasdiqlangan».

Sa’d ibn Abi Vaqqos roziyallohu anhudan: «Biz Rasululloh solalllohu
alayhi va salom huzurlarida etik. Rasululloh solallohu alayhi va
salam : «Sizlardan birlashtirasiz har kuni minta xasana-savob topishdan
ojizmi?» – dedilar. O’rtalganlardan biri «Qanday qilib minib xasana topadi?» – deb
so’radilar. «Yuz martta tasbeh aytadi, shunda unga minta xasana yoziladi yoki undan
minta xato ishlaydi», – dedilar. Muslim rivoti.

Yo Olloh! Qancha ulug’ fazllar bor, biz undan g’ofilmiz-a!

Uylarni munkar narsalardan poklash

Oisha roziyallohu anxatan: «Rasululloh solalllohu alayhi va salom
safaridan keldilar. Men xonamdagi tokchani rasmli mato bilan tosib kuygan edim.
Rasululloh solallohu alayhi va salom uni ko’rgan zaxoti yulib
olilar-da: «Qiyomat kuni eng qat’iyatli azoblanadigan kishilar Ollohning maxluqlariga
qarshi rasm rasmlari», – dedilar. Biz uni bitta yo’qi ikkita to’shak qilib kuydik,
dedilar ». Buxoriy rivoyat.

Hadisdan olinadigan saboqlar

• Goho oilada kimdir ozi bilgan vaziyatda noo’rin ishini qilayapti. Shunda
  qatiq gapirishdan, bu vaziyatni uziga xos uslub bilan o’zzartirish zarur.
  (Yani, kim haqiqat, kim tumanaqligini aniklab bo’lish kerak). Haq ma’lum bulgan,
  ikkilangan tarafdan biron bir haqiqatni qabul qilish kerak, va shu bilan birga kerak.
• Bu ishni bajarishda jonzotlarning rasmini bezash va shu kabilar bilan rasmlarni
  uyida e’lon qilish holatida foydalanish haromligi aytilmoqda. Ularni uchirib, yuq qilib
  tashlash vojib.

«Albatta, bu rasmlarning egalari Qiyomat kuni azoblanadilar». Buxoriy
rivoyat.

«Farishtalar rasmiy bor uyga kirmaydi». Buxoriy rivoyat.

Xususan, yosh bolalarning kiyimlaridagi jonli fotosuratlarni ko’rsatmaslik kerak. Ammo
erda xor bo’lib, toptaligan tushakka o’qilgan narshalardagi fotosuratlar zarari yig’ilishi,
kabi yukoridagi kurashda Oisha onamiz tokchadan yulib tashlangan matodan
tuvak qilinganlarni eslatib o’tdilar. Jabroil Nabiy solallohu alayhi va salimga o’tkazilgan
kecha-da kelayotganlari va uyga kiruvchilarni qurish uchun
uy sharoitida jonsiz narsellarning holatini keltirib chiqaradigan narsa, parda va uy ichidagi it borligi ekani haqida xabar berildi va
aytdilar: «Buyring, eshigidagi rasmlarni o’zingizni olib qolasiz, chunki siz
o’zingizni kutib olasizmi? Buyuring pardani yirtib undan ikkita oyoq ostida toptaligan
erga tashlab qo’yilganidan keyin tushoq qilinsin va itni chqarib yuborgiga
buyuring ». Abu Dovud, Termiziy va Nasoiy rivoyatasi.

G’ayurlik-rashk

Oisha roziyallohu anxatan: «Men Rasululloh solalllohu alayhi va
salom ni (birida yotganda) paypaslab kiydim. So’nggi kvlimni sochlari
orasiga kirdim (boshka rivoyatada Rasululloh tashkariga chiqish keltirilgan bo’ladilar).
Shunda Rasululloh solallohu alayhi va salam «Shaytoningiz keldimi?» –
dedilar. Men: «Sizning saytingizni yo’qmi?» – dedim. Rasululloh solalllohu
alayhi va salam : «Bor, lekin Alloh menga yordam beraman; u Islomga kirgan », –
dedilar. Nasoiy rivoyatisi.

Hadisdan olinadigan saboqlar

1) Rashk ayollarda doimiy ravishda bo’ladi. Xususan, uxlash oldidan va uyg’ongan pyatda
ayollar bilan bog’liq muomala kilishda o’rtacha bo’lishi kerak. Rasululloh solallohu alayhi va
sallam: «Albatta, rashk kiluvchi ayollar vodiysining boshi bilan oxirini
(farqiga bormay qo’ydi) ko’rmaydi», – deganlar. (Vodiydan murod daryo
yo’qi soy. INT) Abu Ya’lo rivoyatisi.

Ayollarda rashk uti alalangan vaqt ichida kilayotgandagi ishlarni bilmay qolmoqda.
Shuning uchun ham Oisha roziyallohu anhlar Rasululloh solalllohu alayhi va salom
boshlanishiga bag’ishlangan xotin-qizlarni
olib borish uchun olib boriladigan ishlar, shu bilan birga olib borilayotgan sog’liqni saqlashni
qo’llab-quvvatlash bilan bog’liq bo’lgan sog’liqni saqlash. Albatta, bu shayton vasvasasidir. Chunki Rasululloh
solallohu alayhi va salom Oisha roziyallohu anxo uchun ajratgan kunda
adolatsizlikka imkon berish mumkin.

Oisha roziyallohu anhoning savoliga qat’i nazar, da, Rasululloh solalllohu
alayhi va salom u odamga chiroyli javob qildilar. Bundan Rasululloh solalllohu
alayhi va sallamning oyolini qanchalik sevishi ma’lum bo’ldi. Kishi maqbubini
ranjitmaydi.

Qozi Iyoz majburiyahulloh: «Rasululloh solalllohu alayhi va salamahli ayollari
bilan birlashgan va baxrikenglik bilan muomalada o’tkazilishi kerak bo’lgan sharoitda saqlanadigan joylar va
salafiy yillarning so’zlari juda ko’chirilgan», – deganlar.

Imom Molik aytadi: «Kishi bilan bog’liq barcha yaxshi munosabatlarda bulyshda Ollohning
roziligi, ayollarning mehnat qilishi, molining ko’payishi va umrining barglari bulib
qolishi kerak». «Er kishi ayolning ishbilarmonligini qo’zg’atish uchun har qanday vaziyatni amalga oshirish».

Imom Molik Ahli-ayoliga va farzandlariga chiroyli muomalada katta bo’lgan kishilardan
edi.