Бизга боғланинг
21. Жинларнинг ҳақ-ҳуқуқлари
Jinlardan musulmon qo’zg’atilganlari, bu kabi keltirib, payg’ambarlarni oilaglagan va ularga ergashganlari bor. Ular bizniing birodarimiz, zimmamizda ularning ham haqiqat-huquqlari bor Olloh taolo aytadi: «Men jin va insni faqat Ўzimga ibodat kilishlari uchungina yaradim» (Vaz-zaryat: 56). « ( Ey Muxammad), eslang,…
20.2 Ҳайвонларнинг ҳақлари
Xayvonlarni lazzatlash mumkin emasligi Imron ibn Husayn roziyallohu anhudan rivoyat kilinadi: Rasululloh solalllohu alayhi va salam safarida ekanlarida analitiklardan bir oyolinning to’yasi qayrilik kilinganida u uyasini lanatladi. Rasululloh solallohu alayhi va salom buni eshitib qolib: «Tuyaning ustididagi yuklarni olinglar va…
20. Ҳайвонларнинг ҳақлари
Olloh taolo aytadi: «Erda sudralib yurgan har bir jonvor, osmonda qanot qokayotgan har bir qush Xuddi sizlar kabilar (Bizning qo’li ostimizdagi) jamoalardir. Kitobda (yani Lavhul Mahfuzda) biron narsani kuymay (yozganmiz) . Keyin jamoalari Parvardigorlari dargohga tuplanadilar » (An’om: 38). «Allox…
19. Йўлнинг ҳаққи
Yo’l ommaning haqiqati, birovning shaxsiy mulki emas, kimda-kim yo’l ustida o’tirsa haqiqatni ado etishi zarur Olloh taolo aytadi: «(Ey Muhammad sollallohu alayhi va sallam), mo’minlarga aytadigan, ko’zlarini (nomahram ayollarga tikilgan) tussinlar va avratlarning (haromdan) saqlasinlar! »(Nur: 30). Abu Said al-Xudriy…
18.3 Молнинг мулкдор зиммасидаги ҳақлари
Pul-mol shariy va halol yul bilan topilgan bulishi, egasi harom-harish va shubha erinishidan uzoq bulishi ham o’zlarining egasi zimmasidagi haqiqatlardan. Olloh taolo aytadi: «Kim Ollohdan taqvo qilsa (qursa) U zot uning uchun (barcha gam-kulfatlardan) juda yulni (paydo) kilur va uni…
18.2 Молнинг мулкдор зиммасидаги ҳақлари
Закот бериш лозим бўлмаган ёки закот нисобига етмаган моллардан яхшилик йўлларига, Аллоҳнинг розилигини истаб инфоқ ва эҳсон қилишнинг фазилати Аллоҳ таоло айтади: «(У тақводор зотлар) яхши-ёмон кунларда инфоқ-эҳсон қиладиган, ғазабларини ичларига ютадиган, одамларнинг (хато-камчиликларини) афв этадиган кишилардир. Аллоҳ бундай яхшилик…
18. Молнинг мулкдор зиммасидаги ҳақлари
Мол-мулк Аллоҳники, У молнинг ҳақиқий эгаси, инсон эса молда халифа ва омонатдор, у молни ўзининг қўлига омонат қўйган Зотнинг изни-иродасига мувофиқ топиши, сарфлаши ва тасарруф этиши лозим, у қиёмат куни қўлидаги молни қаердан топиб, қаерга сарф қилгани, молнинг унинг зиммасида…
17. Етимнинг ҳаққи
Аллоҳ таоло айтади: «Етимнинг молига то вояга етгунича фақат энг чиройли йўл билан яқинлашингиз!» (Анъом: 152). «(Вояга етганларидан кейин қўл остингиздаги) етимларга молларини берингиз ва сиз учун нопок бўлган (етимларнинг молларини ўзингизнинг ҳаққингиз бўлган) пок нарсага алмаштириб олмангиз! Ва уларнинг…
16.2 Ходим ёки қулнинг иш берувчи ёки хўжайини устидаги ҳақлари
Қулларни озод қилишга бўлган буйруқлар Аллоҳ таоло айтади: «Бас, у (мақтанчоқ кимса яхшилик) довонини ошиб ўтмади! (Эй Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам), довон (ошиш) нима эканини сиз қаердан билар эдингиз? (У бир қул) бўйнини (қулликдан) озод қилишдир» (Балад: 11-13). «Юзларингизни…
16. Ходим ёки қулнинг иш берувчи ёки хўжайини устидаги ҳақлари
Аллоҳ таоло одамларни бир-бирлари билан имтиҳон қилиш учун ва баъзилари баъзиларини қўл остига олиб ишлатиши учун уларни тирикчилик ва ризқда паст-баланд қилгани Унинг Ўз махлуқотидаги фитрати (қонунияти)дир Аллоҳ таоло айтади: «Уларнинг ҳаёти дунёдаги маишат-тирикчиликларини ҳам уларнинг ўрталарида Биз тақсимлаганмиз ва…